De wolf in Nederland: wel of geen goed idee?

Een paar jaar geleden reageerden veel mensen enthousiast toen wilde wolven weer in Nederland verschenen. Ze deelden met blijdschap de virale video's en foto's van wolven, zo meldde de NOS.

Nu, jaren later, lijkt dat enthousiasme wat af te nemen. Dat komt vooral omdat er steeds meer meldingen zijn van dieren die door wolven zijn gedood. De Europese Commissie streeft ernaar de beschermingsstatus van de wolf te wijzigen van 'strikt beschermd' naar 'beschermd'. Op 20 december 2023 werd een voorstel ingediend om deze verandering tot stand te brengen.

Uit een enquête in 2023, uitgevoerd door ANP in samenwerking met Kieskompas, blijkt dat het aantal tegenstanders van de wolf toeneemt. Ongeveer anderhalf jaar geleden vond slechts een kwart van de mensen dat wolven hier niet thuishoorden, maar nu is dat aantal gestegen naar een derde.

foto: Brianna R. / Unsplash

In juli 2023 werd volgens RTV Drenthe een schapenhouder door een wolf in zijn arm gebeten. Dat gebeurde toen hij probeerde het dier weg te jagen terwijl het zijn schapen aanviel. Twee uur later werd de wolf opgespoord en doodgeschoten.

Foto: Antonello-Falcone / Unsplash

Volgens RTL Nieuws wilde de provincie Gelderland in 2023 zelfs het gebruik van paintballgeweren tegen wolven toestaan. Dit stuitte echter op Europese regelgeving die wolven beschermt en verstoring van deze dieren verbiedt. Het nieuwe voorstel zorgt er mogelijk voor dat dit verandert.

Foto: Anadlsy / Unsplash

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen benadrukt dat hoewel de terugkeer van de wolf positief is voor biodiversiteit, de toename op sommige plaatsen in Europa een bedreiging vormt voor vee. Het voorstel, gebaseerd op een verdrag uit 1979, suggereert dat het onder specifieke omstandigheden toegestaan kan worden wolven te schieten.

De voorstanders van het dier in Nederland willen dat de overheid geld investeert om schapen te beschermen zonder de wolf te schaden. Hieronder zetten we de argumenten voor en tegen wolven op een rij.

Foto: Marek Szturc / Unsplash

Natuurbeschermers zijn blij met meer wolven in Nederland. Maar waarom? De belangrijkste reden is de rol die de wolf speelt in het ecosysteem.

Foto: Hans Veth / Unsplash

Wolvenkenner Aaldrik Pot legde aan de NOS uit dat in een gezond ecosysteem een natuurlijke balans bestaat tussen roofdieren en hoefdieren, en die balans ontbreekt zonder de wolf. Dit evenwicht zien ecologen graag hersteld in de Nederlandse natuur.

Foto: M L / Unsplash

Elze Polman van Wolven in Nederland, een organisatie die streeft naar een vreedzaam samenleven met wolven, vertelde de NOS dat wolven meer voordelen hebben dan jagers. "Allereerst selecteert de wolf zwakkere dieren uit de kudde. Deze natuurlijke selectie draagt uiteindelijk bij aan een gezondere populatie."

Foto: Angie Gade / Unsplash

Een ander voordeel is dat wolven ervoor zorgen dat wilde prooidieren zich minder snel voortplanten. "Wanneer er een roofdier in de buurt is, verandert het gedrag van deze dieren. Ze worden alerter en hebben dus minder tijd om zich voort te planten," legde Polman uit. Dit resulteert uiteindelijk in minder menselijke regulering.

Foto: Gianluca Tristo / Unsplash

Pot wees ook op een ander gevolg van het veranderende gedrag van prooidieren. "Uit angst trekken ze bijvoorbeeld naar andere gebieden, wat de vegetatie op de plek waar de wolf zich bevindt, beïnvloedt. Dit kan leiden tot een grotere diversiteit in flora en fauna."

Foto: Scott Carroll / Unsplash

Schapenhouder Bart Kemp uit Ede heeft echter weinig begrip voor deze argumenten. "Het is zeker een prachtig dier, maar het hoort niet thuis in een land met zo'n hoge veedichtheid," legde hij uit aan de NOS. Kemp is een van de initiatiefnemers van het platform Nowolves. Hij vindt het opvallend dat veel mensen de komst van de wolf naar Nederland toejuichen. "Want we hebben er juist alles aan gedaan er vanaf te komen."

Foto: Brianna R. / Unsplash

Vanwege de jacht op wolven waren deze dieren in de 19e eeuw alleen nog te vinden in enkele delen van Oost-Europa en bergachtige gebieden in Italië en Spanje. Om te voorkomen dat de wolf helemaal van het continent verdween, tekenden Europese landen in 1982 een akkoord waarbij de wolf een beschermde diersoort werd.

Foto: Yannick Menard / Unsplash

Nu wordt in Nederland gesproken over de bescherming van zowel wolven als schapen. Door schapenkuddes te omheinen, kunnen beide diersoorten beschermd blijven, stellen natuurliefhebbers voor. Maar schapenhouder Kemp vertelde de NOS dat dit niet ver genoeg gaat. "Het probleem is dat preventieve maatregelen niet altijd haalbaar zijn. Je kunt niet elk stukje land waar schapen grazen, omheinen."

Foto: Michael Larosa / Unsplash

Kemp merkt ook op dat wolven slimme dieren zijn. "Op plaatsen waar meer wolven zijn, zien we dat ze manieren vinden om deze omheiningen te omzeilen. Als ze honger hebben, springen ze gewoon over de omheining heen." Daarom pleit hij ervoor om speciale gebieden aan te wijzen waar wolven veilig kunnen leven, met hoge hekken eromheen om zowel hen als het vee te beschermen.

Foto: Robert Larsson / Unsplash

Aan de andere kant van het debat staat wolvenkenner Pot, die aan de NOS vertelt dat de drang om wolven te controleren misschien overdreven is. Hij wijst erop dat wolven eigenlijk inheemse dieren zijn die thuishoren in dit gebied. Hij zegt: "We vinden het kennelijk eng en lastig dat wolven terugkeren, maar we schieten mensen toch ook niet zomaar af?"

Foto: Thomas Bonometti / Unsplash