2023: het begin van het einde voor Donald Trump?

Het nieuwe jaar 2023 is nog maar net begonnen en oud-president Donald Trump heeft al wat lopende juridische kwesties in het verschiet, waaronder een mogelijke vervolging naar aanleiding van de strafrechtelijke onderzoeken naar 6 januari.

Trump wordt bovendien geconfronteerd met tegenslagen in de rechtbank, sombere peilingen, schandalen van zijn eigen hand, en hij zag onlangs hoe zijn bedrijf werd veroordeeld wegens belastingfraude.

De federale en nationale aanklagers onderzoeken Trump vanwege de manier waarop hij met geheime documenten omging, de poging om de verkiezingsuitslag van 2020 ongeldig te laten verklaren en de juistheid van de bedrijfsadministratie en financiële verslagen van zijn Trump Organization.

De procureur-generaal van New York heeft eveneens een civiele rechtszaak tegen hem aangespannen voor een bedrag van € 230 miljoen omdat hij en zijn volwassen kinderen betrokken zouden zijn bij een tien jaar durende fraude.

De procureur-generaal beoogt hen onder meer permanent te verbieden om in de staat New York als functionaris of directeur van een bedrijf op te treden.

Het 'House Select Committee' stemde op 6 januari om de zaak van Trump door te verwijzen naar het ministerie van justitie van de Verenigde Staten voor een strafrechtelijk onderzoek. De aanklachten waren: belemmering van een officieel proces, samenzwering om de overheid te bedriegen en aanzetten tot of helpen bij rellen.

Het panel zelf heeft niet de mogelijkheid iemand aan te klagen, wat inhoudt dat de verwijzingen geen juridisch gewicht hebben, maar hebben zijn wel een 'enorme symbolische waarde'. The New York Times beschreef het als een officiële verklaring dat zij van mening zijn dat Trump misdaden heeft begaan.

Nu is het aan het ministerie van justitie om het bewijsmateriaal te bekijken en te beslissen of Trump wordt aangeklaagd. Er loopt al een eigen onderzoek van het departement naar de activiteiten van Trump tijdens de rel.

Toch kan zelfs een aanklacht, of een veroordeling wegens misdrijf, niet verhinderen dat Trump zich kandidaat stelt of een functie uitoefent. Immers, ingezetenschap, leeftijd en natuurlijk geboren burgerschap zijn de enige vereisten die in de grondwet van de VS worden gesteld en het Congres kan daar niets aan veranderen.

Ook doet het ministerie van justitie onderzoek naar Trump vanwege zijn besluit om geheime documenten mee te nemen naar Mar-a-Lago en zijn weigering ze terug te geven, ondanks dat hem dat meerdere malen is gevraagd.

Daarbovenop ondervond Trump hevige tegenstand van de Republikeinen omdat hij een diner organiseerde met de antisemitische rapper Ye (Kanye West) en de blanke nationalist Nick Fuentes, evenals het aandringen op opschorting van de grondwet.

Op zijn socialmediaplatform Truth Social postte Trump, verwijzend naar de verkiezingen van 2020 dat een "grootschalige fraude" het mogelijk zou moeten maken "om alle regels, voorschriften en artikelen buiten werking te stellen, zelfs die welke in de grondwet staan".

De minderheidsleider van de senaat, Mitch McConnell, zei tegen verslaggevers: "Iemand die het presidentschap zoekt en denkt dat de grondwet op de een of andere manier kan worden opgeschort of niet hoeft te worden nageleefd, maakt het zich volgens mij bijzonder lastig om tot president van de Verenigde Staten te worden beëdigd".

En McConnell is lang niet de enige die niet meer zo dol is op Trump. Uit een peilingsanalyse van CNN blijkt dat de steun vanuit de Republikeinse Partij voor Trump als genomineerde is afgegleden van 53% in de tweede helft van 2021 naar 44% na de tussentijdse verkiezingen van november.

Dat wil zeggen dat de Republikeinen wellicht uitgekeken zijn op Trump en terug willen naar een meer traditionele basis die de gevestigde orde gunstig gezind is, in plaats van QAnon-aanhangers.

Daarbij komt dat een groeiende groep van belangrijke donateurs van de Republikeinen steun geeft aan een nieuwe generatie presidentskandidaten vanuit de partij voor de verkiezingen van 2024, omdat ze Trump de schuld geven van de slechte prestaties bij de tussentijdse verkiezingen.

Foto: Sharon McCutcheon / Unsplash

"Ik ga Trump geen enkele **** stuiver geven", liet de in New York gevestigde zakenman Andy Sabin weten, die eerder nog € 112.000 doneerde aan Trumps mislukte herverkiezingsbod voor 2020. In plaats daarvan gaf hij dit jaar € 52.000 aan een project dat DeSantis steunt.

Uit een nationale peiling van de Marquette University Law School blijkt dat Ron DeSantis, gouverneur van Florida, op gelijke hoogte staat met Biden in een hypothetische presidentsstrijd voor 2024, waarbij DeSantis 20 punten voor ligt op Trump (60%-40%).

In de recentste peiling van YouGov, uitgevoerd in december, gaf slechts 46% van de Republikeinse kiezers aan dat ze Trump nogmaals als kandidaat voor de nominatie van hun partij wilden. Maar liefst 37% zei dat niet te willen, het hoogste percentage tot nu toe van Republikeinen die Trump afwijzen.

Tot dusver genoot Trump nog de steun van zijn trouwe kiezers, die zich niet leken te storen aan alle schandalen waarin hij verzeild is geraakt. Maar de recentste reeks peilingen uit de periode na de verkiezingen laten zien dat ook dat kan veranderen.

Er is nog steeds een mogelijkheid dat Trump de Republikeinse presidentskandidaat wordt en zelfs herkozen wordt. Er zijn echter verschillende factoren die erop wijzen dat Trump deze keer meer uitdagingen zal hebben en dat 2023 werkelijk het begin van het einde voor hem zou kunnen betekenen.