De 'eigenaardigste' wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd door Nederlanders

Iedereen heeft wel eens gehoord van de Nobelprijs. Maar wist je dat er ook een Nobelprijs bestaat voor 'grappige', 'eigenaardige' onderzoeken?

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen

Volgens het tijdschrift Quest is de Ig Nobelprijs een satirische prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan wetenschappelijke onderzoeken die mensen eerst aan het lachen maken en vervolgens aan het denken zetten.

Het doel van de prijs, georganiseerd door het tijdschrift 'Annals of Improbable Research,' is om op een luchtige en humoristische manier aandacht te vestigen op wetenschappelijk onderzoek dat op het eerste gezicht misschien vreemd of belachelijk lijkt, maar toch een serieuze boodschap heeft.

De term 'Ig' is een woordspeling op het Engelse woord 'ignoble', wat 'verachtelijk' of 'onwaardig' betekent. Laten we eens kijken naar de Nederlanders die deze prijs in de wacht hebben weten te slepen en welke 'gekke' onderzoeken ze daarvoor hebben uitgevoerd.

Foto: Ariel / Unsplash

Volgens het Natuurhistorisch museum zag conservator Kees Moeliker in 1995 een wilde eend tegen het raam aanvliegen. Het beestje stierf ter plaatse. Een andere wilde mannetjeseend stond ernaast. Ze voerden vervolgens een paring uit die de geschiedenis inging als het eerste geval van homo s e k s u e l e necro f i l i e bij wilde eenden. In 2003 won Moeliker de Ig Nobelprijs voor dit opmerkelijke onderzoek. De overleden eend is nog steeds te zien in het Natuurhistorisch museum in Rotterdam.

Foto: Ravi Singh / Unsplash

Volgens Nu.nl zijn de Wageningse onderzoekers Bart Knols en Ruurd de Jong in 2006 bekroond met de Ig-Nobelprijs voor hun studie naar de aantrekkingskracht van Limburgse kaas op malariamuggen. Ze ontdekten dat de schadelijke Afrikaanse malariamug wordt aangetrokken door de geur van menselijke voeten. De geur van stinkvoeten is vergelijkbaar met die van Limburgse stinkkaas.

Foto: Katrin Leinfellner / Unsplash

Deze bevindingen zijn van belang voor de bestrijding van de malariamug. Er wordt beweerd dat Limburgse kaas oorspronkelijk door Belgische monniken met hun voeten werd bereid, waardoor bacteriën met een specifieke geur en smaak in de kaas terechtkwamen. Deze bacteriën zijn ook te vinden op mensenvoeten.

Foto: Ajithkumar / Unsplash

Ja, ook in jouw bed bevinden zich mijten, insecten, spinnen, pseudoschorpioenen, kreeftachtigen, bacteriën, algen, schimmels en varens. Deze 'mee-eters' kunnen aanzienlijk ongemak veroorzaken voor gevoelige personen. In 2007 won Annelies van Bronswijk, een Nederlandse hoogleraar gezondheidstechniek, de Ig-Nobelprijs voor Biologie voor haar onderzoek naar de microdierentuin in bed.

Simon Rietveld van de Universiteit van Amsterdam en Ilja van Beest van de Universiteit van Tilburg werden in 2010 bekroond met de Ig Nobelprijs voor Geneeskunde. Ze ontvingen de prijs voor hun onderzoek dat aantoonde dat een ritje in een achtbaan helpt tegen astma.

Foto: Matt Bowden / Unsplash

De onderzoekers lieten 25 vrouwen met ernstige astma een rit maken in een achtbaan. De klachten waren vlak voor de rit nog hevig, maar direct na afloop werden ze aanzienlijk minder. Dit wijst erop dat positieve stress de ervaring van astma kennelijk vermindert, zo concludeerden de psychologen.

Foto: Sahej Brar / Unsplash

De Nederlandse wetenschapper Herman Kingma van de Universiteit Maastricht won in 2011 de Ig Nobelprijs voor Natuurkunde. Hij werd volgens de NOS bekroond voor zijn onderzoek naar discuswerpers die ronddraaien voordat ze de discus werpen. De vraag rees, waarom kogelslingeraars niet duizelig worden. Conclusie: die maken een andere draaibeweging.

Mirjam Tuk en haar Vlaamse collega Debra Trampe hebben gezamenlijk onderzoek gedaan naar het effect van een volle blaas op besluitvorming. Volgens de NOS bleek uit hun studie dat mensen met een volle blaas meer aandacht besteden aan langetermijnbeslissingen. Wanneer de druk hoog is, geven mensen er de voorkeur aan om 30 euro te ontvangen over drie dagen in plaats van een tientje per dag.

Foto: Giorgio Trovato/ Unsplash

Anita Eerland en Rolf Zwaan, beide afkomstig uit Nederland, ontvingen de Ig Nobelprijs in de categorie psychologie. Hun onderzoek uit 2012 richtte zich op de vraag waarom de Eiffeltoren kleiner lijkt wanneer men naar links leunt. Door testpersonen uit balans te brengen, lieten ze hen de hoogte van de Eiffeltoren schatten. Opvallend genoeg werd de toren gemiddeld 12 meter lager geschat wanneer de testpersonen naar links leunden.

Foto: Pieter Vriens / Unsplash

In hetzelfde jaar werden Frans de Waal uit Nederland en Jennifer Pokorny uit de Verenigde Staten bekroond met de Ig Nobelprijs voor anatomie. Hun onderzoek onthulde dat chimpansees in staat zijn om individuele soortgenoten te herkennen door naar foto's van achterwerken te kijken.

Foto: Margaux Ansel / Unsplash

Onderzoeker Bert Tolkamp won de Ig Nobelprijs in 2013 voor kansberekening. Volgens de NOS bleek uit zijn onderzoek dat hoe langer een koe ligt, hoe groter de kans is dat dit dier weer opstaat. Ook kwam hij erachter dat als een koe eenmaal staat, je niet kunt voorspellen wanneer ze weer gaat liggen.

Foto: Andy Kelly / Unsplash

Tolkamp en zijn team gebruikten geavanceerde technologie, zoals camera's en sensoren, om het sta- en liggedrag van koeien te bestuderen. Het onderzoek had tot doel meer inzicht te krijgen in het welzijn van dieren. Hoewel Tolkamp gemengde gevoelens heeft over de prijs, ziet hij positieve aspecten omdat het de wetenschap in de media belicht.

Foto: Screenroad / Unsplash

Op 18 september 2015 ontvingen Mark Dingemanse, Francisco Torreira en Nick Enfield de Ig Nobelprijs voor hun studie naar het universele woordje 'huh?'. Volgens de site Nemokennislink onthulde het onderzoek dat dit woord wereldwijd in verschillende talen voorkomt en vergelijkbaar is in vorm en betekenis met ons vertrouwde woord 'hè'.

Foto: Afif Ramdhasuma / Unsplash

In 2016 viel Bruno Verschuere, een psycholoog aan de Universiteit van Amsterdam, in de prijzen. Volgens de krant Trouw ontving hij samen met collega's uit België, Duitsland en Noord-Amerika de Ig Nobelprijs voor zijn intrigerende studie waarin hij duizend leugenaars ondervroeg of ze logen. Daarna werd onderzocht of ze de antwoorden van hun proefpersonen wel moesten geloven.

Foto: Jametlene Reskp / Unsplash

De wetenschappers vroegen duizend bezoekers van wetenschapscentrum Nemo in Amsterdam hoe vaak ze de afgelopen 24 uur hadden gelogen. Daarbij onderwierpen ze de mensen aan een leugentest. Het resultaat van het onderzoek was opmerkelijk: liegen is een vaardigheid die met de jaren verbetert, en ouderen zijn er beter in dan jongeren.

Foto: Bart Ros / Unsplash

Andreas Voss, hoogleraar infectiepreventie aan de Radboud Universiteit, won de Ig-prijs in de categorie Economie. Hij voerde samen met zijn zoon Timothy en een Turkse collega een onderzoek uit naar bankbiljetten. Ze analyseerden bankbiljetten uit zeven verschillende landen om de aanwezigheid van bacteriën te onderzoeken.

Foto: Mufid Majnun / Unsplash

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de bankbiljetten uit Roemenië de slechtste score behaalden. Dit kwam vermoedelijk door een polymeervezel die bedoeld is om vervalsing tegen te gaan maar tegelijkertijd bacteriën vasthoudt. Voss concludeerde dat biljetten uit Kroatië het schoonst waren, en ook dat Indiase roepies relatief weinig bacteriën bevatten.

Foto: Alexander Mils / Unsplash

Onderzoek naar misofonie, een psychische aandoening waarbij mensen extreme woede ervaren bij het horen van bepaalde geluiden, leverde hoogleraar psychiatrie Damiaan Denys van het Amsterdam UMC in 2020 de Ig Nobelprijs op.

Foto: Icons8 team / Unsplash

Volgens de NOS begon Denys ongeveer tien jaar geleden met het onderzoek, nadat een patiënt had geklaagd over woede bij het horen van iemand die niest. Na meerdere vergelijkbare gevallen ontwikkelde Denys uiteindelijk de diagnose misofonie. Hoewel de Ig Nobelprijs als een grap wordt gezien, heeft Denys deze aanvaard om aandacht te vestigen op de aandoening. Hij benadrukt het belang van bewustwording rondom misofonie.

In 2022 werd Mariska Kret, een Nederlandse hoogleraar Cognitieve Psychologie, beloond met de prijs in de categorie Toegepaste Cardiologie voor haar onderzoek naar de hartslag van individuen tijdens blind dates.

Foto: Hush Naidoo / Unsplash

Samen met haar collega's bezocht ze verschillende muziekfestivals, waaronder Lowlands, om jongeren te observeren tijdens blind dates. Gedurende deze ontmoetingen hebben ze de hartslag van de deelnemers gemeten, waarbij werd vastgesteld dat hun hartslagen synchroon liepen wanneer ze elkaar aantrekkelijk vonden.

Foto: Mayur Gala / Unsplash

In datzelfde jaar werd Peter de Smet, een hoogleraar farmaceutische patiëntenzorg aan de Radboud Universiteit, erkend met de prijs in de categorie Kunstgeschiedenis. Hij ontving deze prijs voor zijn onderzoek uit 1986, waarbij hij de antieke Maya-kunst bestudeerde en ontdekte dat de Maya's alcoholische klysma's gebruikten om bedwelmd te raken.

Foto: Marv Watson / Unsplash

Eveneens in 2022 werden de hoogleraren Bianca Beersma en Paul van Lange samen met onderzoekers Terence Dores Cruz en Annika Nieper van de Vrije Universiteit beloond met de Ig Nobelprijs voor de Vrede. Dit vanwege hun onderzoek naar roddelgedrag. Ze ontwikkelden een algoritme waarmee roddelaars strategisch kunnen beslissen wanneer ze de waarheid moeten vertellen en wanneer het beter is om te liegen.

Foto: Vitolda Klein/ Unsplash

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen