De laatste nucleaire explosie: minder lang geleden dan je zou verwachten

Het risico op een wereldwijde kernoorlog is alleen maar groter geworden door de geopolitieke spanningen veroorzaakt door de Russische invasie van Oekraïne. Maar zijn we nog steeds bezorgd?

Na de val van de Sovjet-Unie en het einde van de Koude Oorlog is nucleaire oorlogsvoering waarschijnlijk uit het dagelijkse bewustzijn van de meeste mensen verdwenen. Maar opkomende kernmachten zoals Noord-Korea hebben de zorgen over nucleaire dreiging weer doen opleven.

Het lijkt erop dat kernenergie tegenwoordig minder bedreigend is omdat de wereld al lang geen verwoestende kracht van een kernexplosie meer heeft ervaren, mede dankzij testverboden.

In 1996 werd het testen van kernwapens, zowel voor militaire als vreedzame doeleinden, verboden door het Alomvattend Testverbodverdrag (CTBT). Dit verdrag werd ingevoerd door wereldleiders om de dreiging van kernwapens te beheersen.

"Het verdrag verbiedt alle vormen van nucleaire explosies, zowel bovengronds, onder water als ondergronds," verklaarde de Comprehensive Test Ban Treaty Organization. Deze organisatie houdt toezicht op de naleving van het CTBT.

Een belangrijke mijlpaal van het CTBT is het wereldwijd vaststellen van normen tegen nucleaire tests. Sinds het verdrag ondertekend kon worden zijn er slechts tien tests uitgevoerd. Dit is een opvallende prestatie.

Tien kernproeven lijken misschien veel. Echter, vóór het CTBT waren er in de afgelopen vijf decennia meer dan 2.000 kernwapentests. Sinds de start van de huidige eeuw zijn er vrijwel geen tests geweest.

Slechts één land heeft de mondiale norm overtreden die deze eeuw door het CTBT is vastgesteld: Noord-Korea, dat op 3 november 2017 een kernwapen testte, aldus de Comprehensive Test Ban Treaty Organization.

Ongebruikelijke seismische activiteit bracht de wereld op de hoogte van de kernproef van Noord-Korea, een prestatie waar de Noord-Koreanen al een tijdje naar toe werkten. Het zal je misschien verbazen hoeveel we weten over deze ongewone gebeurtenis.

In een rapport uit 2019 van CNN stonden veel van de relevante gegevens over de gebeurtenis. Deze gegevens waren verstrekt door bronnen zoals het Japanse Ministerie van Defensie en de Zuid-Koreaanse Meteorologische Administratie. Hieruit bleek de omvang en reikwijdte van de explosie.

De kernproef vond ondergronds plaats op de Noord-Koreaanse testlocatie Punggye-ri. Het apparaat had een explosieve kracht van 160 kiloton. Naschokken van de explosie veroorzaakten een aardbeving met een kracht van 6,3.

Door de explosies stortte naar verluidt de nucleaire testlocatie Punggye-ri in Noord-Korea in. CNN merkte op dat Punggye-ri de enige bekende nucleaire testlocatie van zijn soort in Noord-Korea was. Op deze locatie waren drie tunnels die werden gebruikt voor tests, observatiegebouwen, een gieterij en een woonruimte.

Vóór de test van 2017 had Noord-Korea vijf kernproeven uitgevoerd tussen 2000 en 2010. Dit was te lezen in een persbericht van de Universiteit van Californië over seismische activiteit na de test van 2017.

"Van 2006 tot 2016 heeft Noord-Korea gestaag de omvang van de testen vergroot," zei medeauteur Thorne Lay, hoogleraar Aard- en Planetaire Wetenschappen aan de Universiteit van Californië, Santa Cruz. Lay voegde eraan toe dat de explosies varieerden van 1 tot 20 kiloton.

"De allereerste bommen leken niet zo goed te werken, omdat ze ongewoon klein waren. Binnen een jaar tijd stegen ze echter tot 250 kiloton," vervolgde Lay. "Zo'n kracht is simpelweg zorgwekkend."

Noord-Korea heeft sinds 2017 geen kernwapen meer getest. Recentelijke rapporten suggereren echter dat Pyongyang mogelijk van plan is om in oktober een kernwapentest uit te voeren. Dit zou bedoeld zijn als een verrassing voor de VS in aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2024, aldus The National Interest.