Liz Truss, de mislukte Britse premier: Dit is haar verhaal

Het was kort en rommelig. Liz Truss diende ruim een maand na haar aantreden als Britse premier alweer haar ontslag in.

Ze maakte het nieuws - dat ondanks alle rumoer in de voorgaande weken toch nog veel Britten verbaasde - op 20 oktober bekend in een toespraak voor het ambtsgebouw op 10 Downing Street.

Om de overgang naar een nieuwe leider zo rustig mogelijk te laten verlopen, zei Truss dat haar Conservatieve partijleden "binnen een week" de nieuwe premier moesten kiezen.

Wellicht is er een kans voor Rishi Sunak. Hij was in de zomer, toen er gevochten werd om de positie van premier Boris Johnson, op de tweede plek achter Liz Truss geëindigd.

Het was geen makkelijke strijd die Liz Truss op 5 september aanging, toen ze het stokje van Boris Johnson overnam. Het Verenigd Koninkrijk kampt met stijgende prijzen, een verbroken relatie met Europa en een groeiende ontevredenheid in Groot-Brittannië over de salarissen en inflatie.

Vrijwel meteen nadat ze Koningin Elizabeth had ontmoet om haar ambtstermijn als premier te beginnen, kon Liz Truss aan de voorbereidingen van Elizabeths begrafenis beginnen. Het was een hectische tijd.

Britse commentatoren zagen het al niet zo zitten met Liz Truss, en ze zouden gelijk krijgen. Van haar eerste dag tot haar ontslag gingen er slechts 45 dagen voorbij.

De critici waren pessimistisch omdat ze de politica weinig consistent vonden. Zo begon ze haar carrière als een Liberal Democrat die tegen Brexit was. En nu is ze een Tory die juist fel tegen Europese inmenging strijdt.

Ze was ooit de voorzitter van de Oxford University Liberal Democrats, een pro-EU-partij die momenteel aandringt op een tweede referendum over de Brexit. Liz Truss behoort al lang niet meer tot die partij.

Toen er in 2016 over Brexit gestemd moest worden was Truss behoorlijk stellig: "Ik wil niet dat mijn dochters opgroeien in een wereld waar ze een visum of vergunning nodig hebben om in Europa te werken, of waar ze worden belemmerd om een bedrijf te laten groeien vanwege buitensporige handelsbelemmeringen," zei ze.

Maar in 2017 maakte ze bekend dat ze "van gedachten was veranderd" over de Brexit. Inmiddels is Truss een stevige conservatief en insiders zeggen zelfs dat ze achter de schermen altijd de steun van Boris Johnson heeft gehad.

Haar vader, een wiskundeprofessor, had andere ideeën over de politiek dan zijn dochter. Hij weigerde campagne voor haar te voeren toen ze in 2010 met de parlementsverkiezingen meedeed.

Truss vertelde de BBC dat haar moeder lid was van de nucleaire ontwapeningsorganisatie CND. Ze nam haar dochter met zich mee om te demonstreren toen Liz nog een kind was. De politica groeide op met de slogan: "Maggie, Maggie, Maggie, eruit, eruit, eruit!" - tegen de rechtse Margaret Thatcher. Maar die mening zou ze nu niet meer hebben.

Liz Truss ging naar een openbare middelbare school in het noorden van Engeland en verhuisde vervolgens naar het zuiden naar Oxford, waar ze filosofie, politiek en economie studeerde. Daarna werkte ze bij Shell, Cable & Wireless en was ze adjunct-directeur van de denktank Reform. Ze raakte op die manier betrokken bij de conservatieve politiek.

Liz Truss is in de veertig, getrouwd en heeft twee kinderen. Ze ontmoette haar man, een accountant, op een conferentie van de Conservatieve Partij.

Truss voerde twee vergeefse campagnes om parlementslid te worden. Uiteindelijk, in 2010, lukte het haar om de oostelijke regio Southwest Norfolk te vertegenwoordigen in het Lagerhuis.

Ten tijde van haar campagne was Truss geliefd bij leden van de Conservatieve Partij. Ze stond in haar jonge jaren bekend als de 'menselijke handgranaat.' Blijkbaar had ze de neiging om 'dingen op te blazen.'

Truss staat eveneens bekend om het organiseren van sociale evenementen voor parlementsleden, gelegenheden die bekend zijn geworden als 'fizz with Liz.'

De carrière van Truss kwam bijna abrupt tot een einde nadat partijleden - tot hun grote afkeuring - erachter kwamen dat ze een affaire had met een ander parlementslid.

In 2019 maakte ze een uitglijder op tv toen ze kritisch werd geïnterviewd over het huisvestingsbeleid van de Tories. Partijgenoten maakten zich dan ook zorgen dat ze niet goed om zou kunnen gaan met kritische journalisten.

De carrière van Truss ging steeds verder, maar er waren dus wel wat blunders onderweg.

In 2021 werd ze minister van Buitenlandse Zaken, en uiteraard kreeg Truss de crisis rondom de Russische invasie in Oekraïne op haar bordje. Ze leverde felle kritiek op Poetin in die tijd. Toen ze premier werd, vreesden velen dat ze door die ferme taal een diplomatiek probleem zou krijgen. Daarvoor heeft ze echter te kort kunnen regeren.

Het parlementslid bevond zich bijna 13.000 kilometer verderop in Bali toen Boris Johnson zijn ontslag aankondigde. Volgens de Daily Mail brak ze een vergadering af om terug te vliegen naar Londen en haar naam op de kandidatenlijst te krijgen.

Tijdens de race voor het Britse leiderschap viel Truss op door haar over-de-top speeches. Haar tirade over kaas - in verband met de Brexit en importproblemen - bracht een hele wereld van memes voort.

Hetzelfde gold voor haar passie voor varkensvleesmarkten tijdens de Conservatieve partijbijeenkomst. "Als het gaat om Brits eten en drinken, dan hebben we het nog nooit zo goed gehad," zei ze.

In een veel geciteerde speech zei ze tegen haar partijgenoten: "Momenteel importeren we twee derde van onze appels. We importeren negen tienden van al onze peren. We importeren twee derde van onze kaas."
Na een lange pauze, voor effect, concludeerde ze: "Dat. Is. Een schande." Het was puur meme-materiaal voorde sociale media.

Meteen na haar verkiezing als premier waren er al twijfels over het kunnen van Liz Truss. Volgens de Daily Telegraph was ze in elk geval de beste van alle kandidaten die beschikbaar waren. Als dat waar is, gaat het Verenigd Koninkrijk nog een zware politieke tijd tegemoet.