Deze Amerikaan zat ondergedoken tijdens de Russische bezetting van Cherson

Een Amerikaan speelde acht maanden lang verstoppertje met de Russische autoriteiten in Cherson, nadat de Oekraïense stad in maart 2022 was bezet.

Foto: Timothy Morales op de site van ideal-english.com

Timothy Morales, een voormalig universiteitsprofessor geboren in Banbury, Engeland, en lange tijd inwoner van Oklahoma City, werkte in Cherson als leraar Engels toen de Russische invasie begon.

Morales had een groot deel van zijn leven Engelse literatuur onderwezen in de Verenigde Staten en had voorafgaand aan de invasie een talenschool geopend in Cherson. Hij vreesde dat zijn nationaliteit hem tot doelwit van de Russen zou maken.

Ontsnappen was in eerste instantie onmogelijk voor Morales. Hij zat tijdens de chaotische eerste dagen van de oorlog vast achter de vijandelijke linies.

"Ik wilde het risico niet lopen met mijn paspoort," zei Morales tijdens een interview op het centrale plein van Cherson na de bevrijding.

Russische controleposten maakten vertrekken bijna onmogelijk, maar dat weerhield hem er niet van te proberen te vluchten voordat de bezetter het gebied stevig in zijn greep had.

Morales probeerde in de vroege dagen van de bezetting te ontsnappen en vluchtte via een snelweg ten noorden van Cherson. Hij werd echter gedwongen om terug te keren nadat hij in de verte tanks had zien vechten en besefte dat ze zijn pad hadden geblokkeerd.

Gelukkig wist Morales later zijn 10-jarige dochter uit de door Rusland bezette gebieden te krijgen en in veiligheid te brengen, maar hijzelf slaagde er nooit in om te ontsnappen. Morales zat tijdens de hele bezetting in de val.

"Ik had vluchtige momenten van wanhoop," zei Morales, "maar ik wist dat deze dag ooit zou komen." De Amerikaan doelt op de bevrijding van Cherson in november 2022.

Morales had niets illegaals gedaan, maar hij vreesde dat hij door Russische troepen zou worden vastgehouden omdat hij een Amerikaan was. Daarom verborg hij zich voor het openbare leven en werd hij vanuit zijn schuilplaats getuige van de verschrikkingen van de Russische bezetting.

In het begin voelde Morales zich comfortabel genoeg om op een binnenplaats te lopen tussen twee appartementen - het ene van hem, het andere van zijn ex-vrouw - en uitstapjes te maken naar een kruidenierswinkel waar hij een pro-Oekraïense winkelier kende.

Maar een ternauwernood voorkomen confrontatie met een gewapende agent van de Russische Veiligheidsdienst (FSB), in september, maakte Morales zo bang dat hij niet langer de straat op ging. 

De FSB-agent hield Morales staande. De Amerikaan kon niet goed genoeg Russisch spreken om hem te laten denken dat hij een local was, en daarom loog hij dat hij een Ier was die Engelse les gaf en zijn paspoort was kwijtgeraakt.

"Dat heeft mijn perspectief veranderd," zei Morales. "Eerst was ik voorzichtig. Toen werd ik paranoïde."

Morales zegt dat de ondervraging door de FSB "het hoogte- of dieptepunt" was van zijn tijd onder de bezetting. Hij denkt dat hij alleen kon ontsnappen omdat de Russen "niet de slimste mensen ter wereld waren."

Na zijn confrontatie met zijn Russische bezetter verliet Morales zijn appartement en vluchtte hij naar een andere plek, uit angst voor de terugkeer van Russische veiligheidstroepen.

Morales bracht de rest van zijn tijd door onder bezetting binnen door. Hij keek films, gaf online Engelse les en was bang dat hij zou worden verraden - iets dat nooit is gebeurd.

De enige andere schrik die Morales tijdens de laatste maanden van de bezetting kreeg, was toen hij een nieuwe Russische buurman kreeg in een appartement dat was verlaten door gevluchte Oekraïners.

Nadat hij een auto met een gigantische Oekraïense vlag door de straat had zien rijden, een teken dat de stad was bevrijd, ging Morales de straat op. Het was 11 november en de Amerikaan nam met vreugde deel aan de viering van de bevrijding op het centrale plein van Cherson.

Hoewel hij de beproeving overleefde, verklaarde Morales dat hij geen plannen heeft om in Cherson te blijven nu de Russen zijn vertrokken.

"Ik moet wat ruimte scheppen tussen mezelf en wat hier is gebeurd," zei hij. Een gevoel dat veel inwoners van Cherson waarschijnlijk goed begrijpen.