Deze parasiet bestuurt het brein van hyena's... en ook van mensen!

Je kent vast wel iemand die helemaal opleeft naarmate hij dichter bij een gevaarlijke situatie komt.

In dit artikel vertellen we je het verhaal van een groep hyena's die zich plotseling anders begon te gedragen dan normaal. En niet omdat ze er zin in hadden, maar omdat een parasiet in hun lichaam hun acties beïnvloedde.

Foto: Chuttersnap / Unsplash

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen

In het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications is een studie verschenen die suggereert dat een eencellige parasiet, de toxoplasma gondii, het brein van hyena's bestuurt. De nakomelingen van hyena's die besmet zijn met die parasiet komen gevaarlijk in de buurt van leeuwen, terwijl degenen die niet ziek zijn een veilige afstand houden.

Foto: Zdenek Machacek / Unsplash

Gegevens voor de studie zijn in een periode van tien jaar verzameld. Onderzoekers observeerden het gedrag van hyena's in het Masai Mara National Reserve in Kenia.

Terwijl gezonde hyena's niet dichter dan 50 meter in de buurt van de leeuwen kwamen, durfden de zieke hyena's tot 30 meter te gaan. Daardoor was hun kans om te sterven vier keer groter.

Ecoloog Kay Holekamp, co-auteur van het bovengenoemde onderzoek, erkende op de website van National Geographic dat ze verrast was door het fenomeen, maar dat het tegelijkertijd ook 'ongelooflijk voor de hand liggend' was.

Hoewel hyena's veel natuurlijke vijanden hebben, worden ze in hun eerste levensjaren door volwassen soortgenoten beschermd tegen de andere dieren. Ze jagen niet, maar zonder toezicht kan het gebeuren dat ze te dicht bij andere, gevaarlijkere diersoorten komen.

En dan is er nog dit opvallende feit over toxoplasma: de eencellige protozoa is in 1/3 van de menselijke populatie gevonden.

Foto: Ryoji Iwata / Unsplash

Er zijn berichten dat deze parasiet ertoe heeft geleid dat geïnfecteerde mensen roekelozer zijn geworden en zelfs verkeersongevallen hebben veroorzaakt. Aan de andere kant heeft dit "bemoedigende" effect voor sommigen ook goede gevolgen gehad.

Foto: Laura Gariglio / Unsplash

Het bewijs hiervan staat in een studie van het National Center for Biotechnology Information (VS). Daaruit blijkt dat mensen met toxoplasmose een grotere kans hebben om zakelijke activiteiten te ondernemen dan anderen die de ziekte niet hebben.

Foto: Humphrey Muleba / Unsplash

De meeste mensen die lijden aan toxoplasmose, een ziekte veroorzaakt door toxoplasma, hebben alleen maar griepachtige symptomen. De ziekte kan echter misvormingen bij de fetus veroorzaken als zwangere vrouwen hem oplopen.

Foto: Taylor Wright / Unsplash

Om die reden wordt het afgeraden voor zwangere vrouwen om in de buurt van kattenpoep of -urine te komen. Katten zijn de ultieme gastheren van toxoplasma en de parasiet plant zich voort in hun lichaam.

Foto: Mel Elias / Unsplash

Toxoplasma manipuleert ook muizen waardoor ze risico's nemen in de buurt van huiskatten.

Foto: Alexandr Gusev / Unsplash

Geïnfecteerde muizen hebben niet de gebruikelijke afkeer van de geur van kattenurine. Daardoor zijn ze niet bang om hen te benaderen.

Dit effect is eveneens voorgekomen bij de hyena-pups uit het bovengenoemde onderzoek. Na verloop van tijd leerden de overlevende dieren echter om afstand van de leeuw te houden. Ervaring kan dus tegen het effect van de parasiet ingaan.

Foto: Bhargava Srivari / Unsplash

"Het is een parasiet waarvan we denken dat ze meestal goedaardig is, vooral bij mensen," vertelt onderzoeker Stefanie Johnson aan National Geographic. "Als we echter naar sommige van deze effecten kijken, kan Toxo grote gevolgen hebben voor het menselijk gedrag, ook op sociaal niveau."

Foto: Matthew Henry / Unsplash

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen