'Forever chemicals': waarom zijn ze gevaarlijk en hoe komen we er vanaf?

Een nieuwe methode voor het afbreken van 'forever chemicals' of PFAS kan een belangrijke doorbraak betekenen in de aanpak van de wijdverbreide milieuverontreiniging in de wereld, zo blijkt uit een onderzoek dat is verschenen in Science.

PFAS zijn een grote familie van door de mens gemaakte chemicaliën die bekend staan als 'forever chemicals' omdat ze in het milieu niet worden afgebroken, waardoor ze op grote schaal tot verontreiniging hebben geleid.

Afbeelding: Julia Koblitz/Unsplash

Fabrikanten gebruiken PFAS om producten bestand te maken tegen olie, hitte, vlekken, of water.

Afbeelding: Louis Hansel / Unsplash

Ze zitten volgens de Amerikaanse gezondheidsorganisatie CDC in van alles, van cosmetica, tot buitenkleding, antiaanbakpannen, voedselverpakkingen, en talloze andere producten. Het gevolg is dat ze in ons voedsel, water en lucht terechtkomen.

Afbeelding: Rob Wicks / Unsplash

Uit een onderzoek is gebleken dat 97% van de Amerikanen meetbare niveaus van PFAS in hun bloed hebben. Deskundigen waarschuwen al jaren dat drinkwater de meest voorkomende manier is om aan PFAS te worden blootgesteld.

Afbeelding: National Cancer Institute / Unsplash

Een opkomende techniek om PFAS bij lage temperatuur af te breken blijkt zeer effectief te zijn. "De fundamentele kennis van hoe PFAS kunnen worden afgebroken is het belangrijkste dat uit deze studie naar voren komt," vertelt onderzoeker Will Dichtel die medeauteur is van de nieuwe studie.

Afbeelding: Elisa Cano / Unsplash

Uit onderzoek van de Universiteit van Stockholm is gebleken dat bijna overal op aarde het regenwater gevaarlijke hoeveelheden aan 'forever chemicals' bevat.

Afbeelding: Hannah Domsic / Unsplash

Onderzoekers vonden poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) terug in het regenwater van bijna alle plekken op aarde, zelfs op Antarctica.

Afbeelding: Torsten Dederichs / Unsplash

De effecten op de menselijke gezondheid van blootstelling aan lage hoeveelheden PFAS in het milieu zijn volgens de CDC nog onzeker. Sommige wetenschappers stellen zelfs dat er geen enkel verband bestaat tussen PFAS en gezondheidsproblemen.

Het Amerikaanse ATSDR (Agency for Toxic Substances and Disease Registry) zegt echter dat blootstelling aan PFAS een groter risico kan opleveren als het gaat om nier- of testikelkanker, evenals een verhoogd cholesterolgehalte, schade aan de lever en schade aan het immuunsysteem.

"In de afgelopen 20 jaar hebben we een verbazingwekkende daling van de grenswaarden voor PFAS in drinkwater opgemerkt", zegt Ian Cousins, hoofdauteur van de studie over regenwater.

Zo zijn bijvoorbeeld de grenswaarden voor PFOA (perfluoroctaanzuur), een bekende kankerverwekkende stof, in het water in de VS afgenomen met een factor van 37,5 miljoen.

Afbeelding: Bluewater Sweden / Unsplash

"Op basis van de nieuwste grenswaarden voor PFOA in drinkwater in de VS, zou regenwater overal als onveilig te drinken worden beoordeeld," zegt Cousins.

Afbeelding: Mike Kotsch / Unsplash

"Hoewel we in de geïndustrialiseerde wereld niet vaak regenwater drinken, gaan veel mensen in de wereld ervan uit dat het veilig kan worden gedronken, en het is een groot deel van onze drinkwaterbronnen," voegde de auteur van de studie eraan toe.

Bovendien is de landbouw in de hele wereld afhankelijk van neerslag, en alles wat we eten heeft water nodig.

Deskundigen dringen al jaren aan op nieuwe grenswaarden voor PFAS, en studies als deze hernieuwen met regelmaat deze oproep.

"Het kan niet zo zijn dat enkelen economisch gewin boeken terwijl ze het drinkwater voor miljoenen anderen vervuilen, en ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken," zei dr. Jane Muncke, directeur van de Food Packing Foundation in Zürich, in een gesprek met Euronews.

Afbeelding: Xianyu Hao / Unsplash

"De enorme bedragen die het zal kosten om PFAS in drinkwater terug te brengen tot veilige niveaus, afgaand op de huidige wetenschappelijke inzichten, moeten door de industrie worden betaald die deze giftige chemicaliën produceert en gebruikt," volgens Muncke.

In juni 2021 diende een tweeledige groep Amerikaanse senatoren de 'No PFAS in Cosmetics Act' in om het gebruik van PFAS in cosmetica en persoonlijke verzorgingsartikelen te verbieden. Het wetsontwerp wist de commissie destijds niet te overtuigen.

Afbeelding: Evangeline Sarney / Unsplash

Talloze bedrijven hebben echter toegezegd geen PFAS meer in hun producten te gebruiken, waaronder sommige merken voor kleding, fastfood en buitensporten. Het Green Science Policy Institute heeft een lijst opgesteld van merken waarvan de producten PFAS-vrij zijn, die online beschikbaar is.

Afbeelding: Lucie Capkova / Unsplash

Tot wetenschappers de nieuwe methode om 'forever chemicals' onschadelijk te maken daadwerkelijk kunnen toepassen, is een goed begin om onze blootstelling eraan te beperken door PFAS-vrije producten te kopen.

Afbeelding: Cooker King / Unsplash