Herstel van de ozonlaag: VN meldt succes van het Montrealprotocol

Voor milieuactivisten en degenen die zich zorgen maken over onze geliefde planeet is er begin 2023 eindelijk een keer goed nieuws!

Een panel van deskundigen van de Verenigde Naties zegt dat de menselijke acties werken. Ze melden dat het gat in de ozonlaag in slechts enkele tientallen jaren kan worden hersteld.

Volgens UN News is het herstel van de ozonlaag zeer nabij dankzij het Montrealprotocol. Deze internationale overeenkomst, die aanvankelijk door 46 landen werd ondertekend, kwam tot stand in 1987.

Afgebeeld: de 28e bijeenkomst van het Montrealprotocol. In 2016 hadden 200 landen de overeenkomst ondertekend.

Volgens de VN regelt de overeenkomst "het verbruik en de productie van bijna 100 door de mens gemaakte chemicaliën, of 'ozonafbrekende stoffen.'"

Afgebeeld: een inhalator die in de VS werd verboden omdat hij ozonafbrekende stoffen bevatte.

UN News meldt: 'De algehele afbouw (van ozonafbrekende stoffen) heeft geleid tot een aanzienlijk herstel van de beschermende ozonlaag in de bovenste stratosfeer en een verminderde blootstelling van de mens aan schadelijke uv-stralen van de zon'.

Foto: door NASA/Goddard Space Flight Center Scientific Visualization Studio – publiek domein.

Mocht je een wetenschappelijk geheugensteuntje nodig hebben, dan legt National Geographic uit: "De ozonlaag is een dun deel van de atmosfeer op aarde dat bijna al het schadelijke uv-licht van de zon absorbeert."

Als de ozonlaag gaten vertoont kan de ultraviolette straling het aardoppervlak bereiken, met onaangename gevolgen voor alle levende wezens.

De BBC schrijft: "Ultraviolette stralen kunnen het DNA beschadigen en zonnebrand veroorzaken, waardoor het risico op problemen zoals huidkanker over een lange termijn toeneemt."

Volgens National Geographic nam de ozonlaag af vanaf de jaren 70. CFK's of chloorfluorkoolstoffen, die vaak werden aangetroffen in airconditioners, schuimisolatie, koelkasten en spuitbussen, werden toen aangewezen als de oorzaak van de vernietiging van de ozonlaag.

Toen, in mei 1985, vonden drie wetenschappers van de British Antarctic Survey een groot gat in de ozonlaag.

Twee jaar later werd het Montrealprotocol aangenomen. Volgens de BBC werd het 'het eerste VN-verdrag dat universele ratificatie bereikte, waardoor bijna 99% van de verboden ozonafbrekende stoffen nu zijn uitgefaseerd'.

Afbeelding: de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry houdt een toespraak tijdens de 28e bijeenkomst van de partijen bij het Montrealprotocol in Kigali, op 14 oktober 2016.

Er waren nogal wat sceptici die twijfelden of de geleidelijke afschaffing van deze ozonafbrekende stoffen veel effect zou hebben op de crisis. Het feit dat het gat in de ozonlaag op Antarctica tot 2000 bleef groeien, hielp de zaak niet.

Afbeelding, vrijgegeven door NASA: het grootste ozongat op Antarctica dat vanaf september 2006 is geregistreerd.

Maar na het jaar 2000 begon de ozonlaag zich langzaam te herstellen.

Dankzij het Montrealprotocol zal de laag volgens UN News "bij voortzetting van het huidige beleid naar verwachting in 2040 hersteld zijn tot de waarden van 1980."

De ergste schade aan de ozonlaag bevindt zich echter nabij de polen; het herstel van deze gebieden zal dan ook langer duren.

De VN stelt dat herstel boven het zuidpoolgebied wordt verwacht tegen 2066 en herstel boven het noordpoolgebied tegen 2045.

Bovendien wijst de VN erop dat het beleid van het Montrealprotocol in stand moet worden gehouden, zodat de ozonlaag zich kan blijven herstellen.

Volgens het rapport van het VN-panel kan de toestand van de ozonlaag een positief effect hebben op de opwarming van de aarde, vooral omdat verschillende van de chemische stoffen die als gevolg van het Montrealprotocol geleidelijk werden afgeschaft, krachtige broeikasgassen waren.

Volgens de BBC heeft de mens door het uitfaseren van ozonafbrekende stoffen tot 1 °C van de opwarming van de aarde tot het midden van de eeuw tegengehouden.

Dit is absoluut uitstekend nieuws voor onze mooie planeet en laat zien dat met menselijk handelen de klimaatverandering daadwerkelijk kan worden afgeremd.

Het VN-panel waarschuwt echter wel dat door sommige wetenschappers gedane voorstellen om de opwarming van de aarde af te remmen door tonnen zwaveldioxide in de bovenste atmosfeer te schieten (bekend als een stratosferische aërosolinjectie (SAI)) schadelijk kunnen zijn voor het herstel van de ozonlaag en de geboekte vooruitgang ongedaan kunnen maken.