Insecten: het voedsel van de toekomst

Wereldwijd maken insecten deel uit van het dieet van minstens 2 miljard mensen, blijkt uit een rapport van de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties). Het is niet alleen veilig om insecten te eten, maar het zou ook het antwoord kunnen zijn op de dringende behoefte van de mens om de voedselproductie op kleine schaal te vergroten.

Rond 2050 zal de aarde 9 miljard mensen moeten herbergen en de voedselproductie moeten verdubbelen. Het vergroten van het gebied voor de landbouw- en veeteelt zou de aarde kunnen verwoesten, maar ook we kunnen nieuwe en creatieve manieren vinden om onze groeiende bevolking te voeden. Insecten zijn een eiwitrijke voedingsbron en kunnen met weinig middelen in kleine ruimtes groeien.

Entomologen dringen er bij ons op aan om te stoppen met het denken dat insecten 'eng' zijn. In 2022 adresseerden internationale deskundigen bij wereldleiders dat ze dit probleem moeten aanpakken. Ze vinden dat de beeldvorming "een belangrijke factor is die de publieke opvatting over hun rol in ecosystemen tegenhoudt", aldus een artikel in Science Daily waarin de studie werd vergaard.

Onze slechte beleving van insecten heeft geleid tot een aanzienlijke afname van hun populatie. Klimaatverandering treft insecten evenzeer als andere soorten, maar dit trekt minder aandacht dan ijsberen of zeeschildpadden. Het probleem is dat mensen, en ook beleidsmakers, negeren dat insecten een cruciale rol spelen in het functioneren van het milieu.

Een slechte perceptie is ook wat ons huiverig maakt voor het idee om een insect te eten. Een uitstekend voorbeeld hiervan is snoepmaïs. Business Insider onthulde dat een hars afgescheiden door lakschildluizen een ingrediënt is van deze Halloweenklassieker. Daarop publiceerde de New York Post onmiddellijk een artikel met de titel: 'Snoepmaïs bevat een walgelijk ingrediënt gemaakt van insecten'.

De waarheid is dat insecten al jaren deel uitmaken van de voedingsindustrie. Het hars van de lakschildluis brengt een beschermende, glanzende laag aan op snoepjes, jelly beans en ijshoorntjes. De voedingsindustrie gebruikt het ook veilig als middel tegen vocht, zodat fruit onaangetast blijft.

Naast het onzichtbare gebruik in de industrie eet ongeveer een derde van de wereldbevolking insecten. Een paar goede voorbeelden zijn Chapulines (sprinkhanen) in Mexico, Jing Leed (krekels) in Thailand, en schorpioenen in China.

Het gebruik van insecten als voedsel heeft in Europa, de VS en Canada een bredere acceptatie gekregen. In 2022 gaven de lidstaten van de Europese Unie groen licht voor de productie van ingevroren en gevriesdroogde formuleringen van de kleine meelworm en de gedeeltelijk ontvette huiskrekel.

Ÿnsect, een Frans bedrijf dat werkt aan de grootste insectenkwekerij ter wereld, profiteert van het nieuwste beleid van de EU. Volgens een artikel van The Guardian bereidt het bedrijf zich voor op een aanzienlijke toename van de vraag naar een gezond alternatief voor vlees.

Ÿnsect gebruikte het eiwit en de olie van de kleine meelworm voor de productie van voer voor huisdieren en vissen. De nieuwe verordening maakt het voor het bedrijf echter mogelijk om een deel van hun product om te vormen tot 'insectenburgers' of het te gebruiken in voedzame levensmiddelen. "Het kan er uitzien als gehakt en er kunnen zelfs worsten van gemaakt worden", vertelde Antoine Hubert, de medeoprichter van Ÿnsect, aan The Guardian.

Het in Vietnam gevestigde bedrijf Cricket One heeft ook een aanvraag ingediend om door de EU te worden toegelaten. Maar krekeleiwit wordt ook in de VS en Canada geproduceerd. Hier bouwt het jonge bedrijf Aspire Food de grootste krekelkwekerij ter wereld.

Aspire Food werd in 2012 opgericht door Mohammed Ashour, een MBA-student aan de McGill University. Ashour bracht een team bijeen om deel te nemen aan de Hult Prize 2013, vaak de Nobelprijs voor studenten genoemd. Zijn bedrijfsvoorstel won een miljoen dollar aan startkapitaal.

Aspire Food zet zich in voor de verbetering van de insectenkweek. Het bedrijf beschikt over twaalf patenten (uitgegeven of in behandeling) en een subsidie van € 16,3 miljoen voor het bouwen van de 'slimste insectenproductiefaciliteit ter wereld'. Hun commerciële merk EXO verkoopt bovendien eiwitrepen, koekjes en eiwitpoeder. Allemaal gemaakt met krekels.

Volgens een rapport van de FAO worden de meeste eetbare insecten in het wild geoogst, maar zijn enkele soorten ook vanwege hun commerciële belang gecultiveerd. Zijderupsen zijn het beste voorbeeld, maar sommige insecten zoals krekels en kleine wormen groeien op boerderijen voor menselijke consumptie. Het betreft hier wel nieuwe praktijken, waardoor er nog niet veel onderzoek naar is gedaan.

Insecten zijn een uitstekende oplossing voor de verspilling van de voedselindustrie. Veel van deze dieren voeden zich met bijproducten uit de landbouw. Insectenkweek heeft ook een gunstig prijskaartje: "Dankzij hun biologische conversie zetten insecten deze 'laagwaardige' materialen om in eiwitrijke en hoogwaardige producten", vertelde Alice Grassi, communicatiemanager van het IPIFF (International Platform of Insects for Food and Feed), aan FoodIngredientsFirst.com.

Grassi ging ook in op de milieuvoordelen van de insectenkweek op andere vlakken, zoals de CO₂-uitstoot. "Het duurzame aspect is de verminderde milieuvoetafdruk en de hoge efficiëntie bij de water- en landvoetafdruk", zo verklaarde ze aan FoodIgredientsFirst. Veeteelt is daarentegen een van de activiteiten met de hoogste CO₂-afdruk.

Insectenkweek biedt kansen om gemeenschappen te verbeteren. Volgens het rapport van de FAO zijn insecten belangrijk voor het levensonderhoud van veel mensen in ontwikkelingslanden, waaronder enkele van de armste lagen van de bevolking, vooral vrouwen en kinderen.

De grootschalige landbouw kent veel ethische tegenstanders. De medeoprichter van Ÿnsect, Antoine Hubert, wilde er volgens The Guardian voor zorgen dat dit niet het geval zou zijn bij de wormen. Hij belde filosofen van de Sorbonne die concludeerden dat het kweken van meelwormen meer gemeen had met het kweken van paddenstoelen dan het houden van vee en pluimvee.

Insecten zijn slechts soms een betere eiwitbron dan vlees. Ze zijn nochtans rijk aan eiwitten en bevatten essentiële aminozuren, vetzuren, vitaminen en mineralen. Het IPIFF schrijft: "eetbare insecten hebben een goed uitgebalanceerd voedingswaardeprofiel om te voorzien in de voedselbehoeften van de mens".

Ongeacht hoe we er nu over denken, zijn eetbare insecten een blijvertje. De industrie zal de komende jaren ongetwijfeld groeien, en dus is het misschien de hoogste tijd om eens wat krekels op je bord te leggen.