Hoe zou een kernoorlog tussen de VS en Rusland verlopen?

Vladimir Poetin heeft de wereld er tijdens de oorlog in Oekraïne aan herinnerd dat zijn land nog steeds een nucleaire supermacht is. Deze waarschuwing roept oude angsten over een kernoorlog op. Welke steden zouden in zo'n conflict worden aangevallen? Hoeveel slachtoffers zouden er zijn? Hoe zou een nucleaire oorlog eruit zien?

Het Princeton programma voor Science & Global Security maakte in 2019 een simulatie van hoe een nucleaire confrontatie tussen Rusland en de Verenigde Staten eruit zou zien. In dit scenario zouden veel landen bij het conflict betrokken worden, en vooral de landen waar militaire bases van de NAVO liggen.

Volgens de Princeton-simulatie zou Rusland als eerste aanvallen met ongeveer 300 kernkoppen en korteafstandsraketten die NAVO-bases en troepen zouden treffen. De NAVO zou reageren met ongeveer 180 kernkoppen die haar vliegtuigen op Russische doelen zouden afvuren. Hoeveel slachtoffers? 2,6 miljoen in een tijdsbestek van drie uur.

Afbeelding: screenshot van de simulatie van Princeton University.

Nu Europa in puin ligt, lanceert de NAVO 600 kernkoppen vanaf Amerikaanse bodem, evenals raketten vanaf onderzeeërs, met als doel de Russische nucleaire strijdkrachten. Rusland doet een tegenaanval met raketten gelanceerd vanuit silo's, onderzeeërs en wegmobiele voertuigen. Deze slag zou niet langer dan 45 minuten duren en 3,4 miljoen slachtoffers maken (zowel gewonden als doden).

Afbeelding: screenshot van de simulatie van Princeton University.

In derde instantie zouden de NAVO en Rusland volgens het scenario van Princeton aanvallen uitvoeren op belangrijke economische en bevolkingscentra. Deze bommen zouden bedoeld zijn om het herstel van de tegenstander te belemmeren. Per stad zouden vijf tot tien kernkoppen worden gebruikt. Deze fase in de nucleaire oorlogsvoering zou in 45 minuten 85,3 miljoen mensen verwonden of doden.

Afbeelding: Screenshot van de simulatie van Princeton University.

De Princetonstudie schat dat een kernoorlog in de eerste vier of vijf uren 91,3 miljoen mensen zou treffen. Dit zou waarschijnlijk tot ongeveer 34,1 miljoen doden leiden en 57,2 miljoen gewonden.

Het landschap zou er na een bombardement ongeveer zo uitzien: Hiroshima in 1945, toen een Amerikaanse atoombom een hele stad met de grond gelijk maakte. Meer dan 800.000 mensen stierven en ongeveer 70.000 raakten gewond. Onder de mensen die door de straling getroffen werden, zouden er in latere jaren nog vele extra doden vallen.

De simulatie van Princeton University ging uit van het idee dat Moskou in een conflict tussen Rusland en de Verenigde Staten als eerste naar de kernwapens zou grijpen.

Als de Verenigde Staten als eerste op de rode knop zou drukken, dan zou het resultaat overigens ongeveer hetzelfde zijn. Het Princetonscenario is gebaseerd op de vermoedelijke defensieve strategie van de NAVO in het geval van een Russische aanval.

Er is eigenlijk niet veel dat landen kunnen doen als er een kernoorlog komt. Alles is al geprogrammeerd en er is vrijwel geen tijd om Armageddon tegen te houden.

Wat tijdens de Koude Oorlog de kwetsbare vrede in stand hield, was het idee dat er bij een kernoorlog 'Mutual Assured Destruction' (MAD) zou plaatsvinden. Zowel Rusland als de VS geloofden stilletjes dat waarschijnlijk niemand op de knop zou durven drukken omdat er bij een allesvernietigende kernoorlog alleen maar verliezers zouden zijn.

De uitdrukking wordt toegeschreven aan de nucleaire wetenschapper John von Neumann, die op deze foto in 1956 de Vrijheidsmedaille van president Eisenhower kreeg. Hij vertaalde het idee van 'Mutual Assured Destruction' in wiskundige termen als 1 + 1 = 0.

Filmliefhebbers herinneren zich misschien wel The Doomsday Machine uit 'Dr. Strangelove'. Dit apparaat uit de beroemde Stanley Kubrick-film was een Sovjet-supercomputer die automatisch een nucleaire aanval zou starten als de VS een nucleaire oorlog begonnen. De NPR onthulde in 2009 dat zo'n systeem echt bestond en dat het in die tijd nog steeds in gebruik was.

Een recenter voorbeeld is de film 'WarGames' van John Badham in 1983. Het verhaal van de film was gebaseerd op de uitdaging om een militaire supercomputer te stoppen nadat deze al aan zijn aanvalsprotocol was begonnen.

Een spoiler uit 'WarGames': de supercomputer, geprogrammeerd om een nucleaire oorlog te beginnen, doet een boter-kaas-en-eieren-spel tegen zichzelf en komt erachter dat niemand zo'n spel kan winnen.

Het echte leven is geen Hollywood-film, zeker niet als het om oorlog gaat. Ondanks alle studies vooraf is het altijd moeilijk te zeggen hoe een conflict zal eindigen. Kijk maar naar de recente oorlogen van de VS in Irak of Afghanistan.

Het angstbeeld van een totale nucleaire Apocalyps doemde in de twintigste eeuw verschillende keren op. Gaan we weer in de richting van zo'n scenario? Zal de mensheid van een wereldwijde pandemie naar een nieuwe wereldoorlog gaan?

Op dit moment is een nucleaire oorlog slechts een hypothetisch scenario van Princeton. Laten we hopen dat het nooit werkelijkheid wordt.