Franse extreemrechtse politicus Jean-Marie Le Pen overleden: zijn levensverhaal

De voormalige leider van het Franse Front National, Jean-Marie Le Pen, is op 96-jarige leeftijd overleden. De radicaal rechtse politicus kampte al een aantal jaren met een slechte gezondheid.

In februari 2022 kwam de Franse oud-politicus in het ziekenhuis terecht nadat hij op 93-jarige leeftijd een beroerte kreeg. De vader van de toenmalig presidentieel kandidate Marine Le Pen is tijdens zijn gehele loopbaan erg controversieel geweest.

Le Pen werd op 20 juni 1928 geboren in La Trinité-sur-Mer, een kleine havenstad in Bretagne. Zijn vader die van beroep visser was, stierf op zee in 1942, waardoor de toekomstige leider van het Franse Front National op 14-jarige leeftijd als wees achterbleef.

In de jaren 40 verhuisde Le Pen naar Parijs om politieke wetenschappen en rechten te studeren. In deze periode van zijn leven werd hij voorzitter van de studentenvereniging van zijn faculteit, waar hij bekend stond om zijn kwaliteiten als spreker.

Jean-Marie Le Pen was nauw verbonden met Franse extreemrechtse kringen en sloot zich aan bij de Union de Défense des Commerçants et Artisans de France (UDCA). Deze groepering werd geleid door Pierre Poujade en boekte fantastische resultaten bij de verkiezingen van 1956. Het behaalde 52 zetels in het Franse lagerhuis, de Assemblée nationale. Eén daarvan ging naar Le Pen die zo op 27-jarige leeftijd parlementslid werd.

Le Pen was een veteraan van de Indochinese Oorlog en sloot zich, ondanks zijn status als parlementslid, voor een paar maanden aan bij het Franse leger in Algerije. Dat deed hij als onderdeel van een parachutistenregiment. Hij wordt ervan verdacht in zijn tijd daar m a r t e l i n g e n te hebben uitgevoerd. In de jaren 80 berichtten media als Le Canard enchaîné en Libération daarover, maar zelf ontkende de politicus dit.

Jean-Marie Le Pen is tweemaal getrouwd en kreeg met zijn eerste vrouw, Pierrette Lalanne, drie dochters: Marie-Caroline, Yann en Marine. De laatste werd bekend als voorzitster van de Rassemblement National - de huidige naam van het Front National - onder wiens naam ze voor de derde keer aan de Franse presidentsverkiezingen deelnam.

Le Pen verwierf zich geleidelijk een plaats als de leider van de extreemrechtse bewegingen in Frankrijk, die op dat moment geen gezamenlijke koers of doel volgden. Zodoende nam hij in 1972 de leiding op zich van het Front National, een partij die kort daarvoor was opgericht om de radicale stromingen in het land te verenigen.

Slechts twee jaar later, in 1974, stelde Jean-Marie Le Pen zich voor het eerst kandidaat voor het Franse presidentschap. Bij de toen gehouden verkiezingen behaalde hij 0,75% steun en riep op om in de tweede ronde te stemmen op de man die uiteindelijk president zou worden: Valéry Giscard d'Estaing.

Aan het eind van de jaren 70 speelde geweld een grote rol in het leven van Le Pen. In 1976 werd zijn flat in Parijs verwoest door een bom met twintig kilo explosieven, en twee jaar later, in 1978, werd zijn naaste medewerker François Duprat gedood bij een aanslag met een autobom.

Het was ook een tijd waarin het leven van Le Pen voorgoed werd veranderd door een van zijn medestanders, Hubert Lambert. In 1977 liet de erfgenaam van het cementbedrijf Lambert, een zieke en extravagante man, bij kinderloos sterven op 42-jarige leeftijd zijn hele fortuin na aan Le Pen.

Dit fortuin omvatte ook het Château de Montretout, een omstreden erfenis die de leider van het Front National ook een grotere financiële onafhankelijkheid gaf om zijn politieke activiteiten voort te zetten.

Bij de presidentsverkiezingen van 1981 deed Le Pen niet mee, hoewel in die tijd het Front National zijn beste resultaten bij de stembus behaalde. Ondertussen verscheen Jean-Marie Le Pen steeds vaker in de media.

Bij de parlementsverkiezingen van 1986 keerde Le Pen terug in de Assemblée nationale. Het was op de dag af dertig jaar geleden dat hij voor het eerst als parlementslid gekozen werd. Zijn partij won een recordaantal van 35 zetels.

Het jaar daarop wilde zijn ex-vrouw Pierrette Lalanne wraak nemen op Jean-Marie Le Pen door te poseren voor een pikant tijdschrift. De bedoeling was hem in verlegenheid te brengen in de context van de presidentsverkiezingen van 1988. De drie dochters van de Franse politicus kozen de kant van hun vader en verdedigden hem.

Terwijl hij een politieke opgang beleefde, profileerde Jean-Marie Le Pen zich in de verkiezingen van 1988 met een campagne rond twee thema's: veiligheid en immigratie. Hij behaalde met 4,4 miljoen stemmen een resultaat van 14,4%. Hoewel de opkomst spectaculair was, zag Le Pen zijn hoop om aan de tweede ronde deel te nemen vervagen.

De racistische en antisemitische uitspattingen die hij gedurende zijn hele loopbaan als politicus deed, hebben de leider van het Front National er vermoedelijk van weerhouden zijn steun onder het Franse rechtse electoraat te vergroten. Een goed voorbeeld hiervan zijn zijn voortdurende en beruchte uitspraken over het relativeren van de gaskamers tijdens de Tweede Wereldoorlog, die hij als "een historisch detail" heeft omschreven, of zijn ironische opmerkingen over de Joodse afkomst van zanger en acteur Patrick Bruel.

Het onvermogen, of de onwil, van Le Pen om het Front National om te vormen tot een partij die Frankrijk kan regeren, begon twijfel en ongeduld op te wekken bij andere figuren in de partij, zoals Bruno Mégret (foto). Ondanks dat Mégret in 1995 opnieuw betere resultaten behaalde bij de presidentsverkiezingen (15% van de stemmen), provoceerde hij een scheuring binnen de partij, waardoor de partij bij de Europese verkiezingen van 1999 een flinke terugval zou krijgen.

Bij de presidentsverkiezingen van 2002 behaalde Le Pen het grote succes van zijn carrière door bijna 17% van de stemmen te winnen en zich nog voor premier en socialistische kandidaat Lionel Jospin te plaatsen voor de tweede ronde. Dit veroorzaakte een schokgolf door de Franse samenleving. Na grote demonstraties tegen Le Pen, zou aftredend president Jacques Chirac uiteindelijk de overwinning behalen met een recordsteun van 82%.

Hoewel Jean-Marie Le Pen een zeer trouw electoraat had, werd hij door de overgrote meerderheid van de Franse samenleving afgewezen. De extreemrechtse leider nam voor het laatst deel aan de verkiezingen in 2007 en de steun voor hem daalde tot 10,4%. Dit magere resultaat is ook te danken aan het effect van Nicolas Sarkozy op rechts.

In 2010 kondigde Jean-Marie Le Pen op 82-jarige leeftijd aan dat hij zich niet langer kandidaat zou stellen voor het presidentschap van het Front National en gaf hij zijn volledige steun aan zijn dochter Marine die het opnam tegen Bruno Gollnisch in de race om hem op te volgen aan het hoofd van de partij. Uiteindelijk was zij het die won, wat een goed bewijs is van het gewicht van de familie Le Pen in deze politieke beweging.

De relatie tussen vader en dochter verslechterde nadat Marine het roer overnam als leider van de partij. Jean-Marie maakte zijn meningsverschillen met Marine openbaar en hervatte zijn polemieken en zijn racistische en antisemitische uitbarstingen. Dit alles leidde ertoe dat hij in 2015 uit het Front National werd gezet.

Na 2019 bekleedde Jean-Marie Le Pen geen enkele functie meer en zet hij zijn laatste politieke voetstappen als Europarlementariër. Hij publiceerde toen ook zijn memoires in twee delen die in 2018 en 2019 uitkwamen.

Ondanks zijn hoge leeftijd (96) en de breuk met zijn dochter Marine, bleef Jean-Marie Le Pen tot zijn dood regelmatig het onderwerp van nieuws en discussie in de media.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen