Kip uit een kweekschaal? De VS keurt laboratorium-gekweekt vlees goed

De Amerikaanse voedselautoriteit FDA heeft voor het eerst haar goedkeuring gegeven voor in het laboratorium ontwikkeld vlees. Het product is gemaakt door de startup Upside Foods. FDA-goedkeuring betekent dat het productieproces van het bedrijf veilig is en dat hun product binnenkort in de schappen zou kunnen liggen. Het vlees wordt gekweekt in een bioreactor en er hoeft geen vee voor geslacht worden.

Upside Foods kweekt kippenvlees met behulp van cellen van een enkele kip. Daarbij ontstaat een gevormd brok spierweefsel van een kip die nooit geboren is. Voordat het keurmerk van de FDA er was, konden slechts een paar mensen hun product uitproberen na het tekenen van een ontheffing. Het bedrijf verkoopt zijn werkwijze als een vierstaps proces: monsters nemen, voeden, kweken en oogsten.

De eerste twee stappen vinden plaats in een laboratorium. Wetenschappers kiezen voldoende cellen om een lijn te vormen met een hoog voortplantingspotentieel en beginnen die te kweken met een medium of celvoer. Volgens de website van Upside Foods bevat dit medium 'aminozuren, vetzuren, suikers, sporenelementen, zouten en vitaminen', hetzelfde als het meeste dierlijke voedsel.

Afbeelding: @upsidefoods / Instagram

De tweede en derde fase lijken meer op industriele activiteiten of op een bereiding. De deskundigen van Upside Foods plaatsen de cellen in een 'cultivator'. Dat is een vat dat de juiste temperatuur en omstandigheden handhaaft voor de cellen om te groeien en zich te vermenigvuldigen. Uiteindelijk oogsten ze na drie weken het weefsel uit de cultivators. Volgens hun website is 'de kleur iets bleker, maar verder vergelijkbaar met rauwe kip'.

Afbeelding: @upsidefoods / Instagram

Upside Foods distribueert enkel nog kleine hoeveelheden kip, maar ze zijn van plan hun productie uit te breiden. Dat was het doel achter hun EPIC (Engineering, Production, and Innovation Center). Het bedrijf voltooide de bouw in november 2021 en beweert dat het jaarlijks 50.000 pond product kan produceren met een uiteindelijke capaciteit van meer dan 400.000 pond. EPIC is de eerste uitgebreide productiefaciliteit van dit type.

Afbeelding: @upsidefoods / Twitter

Volgens Wired heeft het bedrijf voor miljarden aan investeringskapitaal opgehaald om zijn activiteiten te ontwikkelen. Upside Foods kan rekenen op investeringen van onder meer Bill Gates, Richard Branson van Virgin en Tyson Foods, zo staat in een artikel van gespecialiseerde outlet Cinco Días.

Afbeelding: @upsidefoods / Instagram

Het bedrijf legde aan Wired uit dat er nog een paar vergunningen in behandeling zijn: hun faciliteiten hebben een beoordeling nodig van het Amerikaanse ministerie van Landbouw, en het eigenlijke voedsel zal inspectie ondergaan voordat het op de markt komt. Deze twee processen zullen minder tijd kosten dan de eerste goedkeuring van de FDA.

De CEO van Upside, Uma Valeti, vertelde in het blad Wired: "Het is het moment waar we de afgelopen zeven jaar naartoe hebben gewerkt. Het ontsluiten van de Amerikaanse markt is wat elk bedrijf ter wereld probeert te doen". Waarschijnlijk zullen andere bedrijven binnenkort een soortgelijke goedkeuring krijgen van de FDA.

Valeti vertelde Wired dat het de bedoeling is dat het publiek zijn product eerst proeft via restaurants. "Koks hiervoor enthousiast maken is voor ons echt van groot belang. We willen werken met de beste partners die weten hoe ze goed moeten koken en ons feedback geven over wat we beter zouden kunnen doen", zei hij.

Dit wordt niet de eerste keer dat een restaurant gekweekte kip aan zijn klanten serveert. In 2020 gaf Singapore als eerste land wettelijke goedkeuring aan in het laboratorium gekweekt vlees. Het in San Francisco gevestigde bedrijf Eat Just begon toen met de verkoop van kipnuggets aan restaurants in de Aziatische natie.

In Israël bouwde startup SuperMeat in 2020 een restaurant om hun in het laboratorium gekweekte kippasteitjes te presenteren. Het gebouw had een raam naar het laboratorium waar het product werd gekweekt. Volgens The Guardian voegde het bedrijf andere ingrediënten toe aan het vlees om textuur en smaak te geven. De helft ervan was plantaardig. De pandemie dwong het bedrijf tot sluiting voor het publiek.

De industrie heeft sinds de eerste petrischaalburger in 2013 een behoorlijke ontwikkeling doorgemaakt. Deze burger werd door dr. Mark Post in Londen gekweekt na inspanningen van een jaar en ongeveer € 235.000. Twee voedselcritici aten de burger op televisie. De een zei dat er geen verschil was, en de ander zei dat hij minder sappig was, maar dr. Post legde uit dat dit kwam doordat er geen vet in zat.

De kweekvleesindustrie beweert dat haar product minder schadelijk is voor het milieu dan gewoon vlees en dat het vrij van dierenleed is. Sommige studies ondersteunen die beweringen. Volgens de BBC zei The Adam Smith Institute in 2018 dat een dergelijke verandering van de vleesproductie de CO₂-uitstoot met wel 96% zou verminderen en 99% van het land dat wereldwijd in de landbouw wordt gebruikt zou vrijmaken.

De studie van het Adam Smith Institute is opgepikt door andere media, zoals The Guardian. De onderzoekers menen ook dat kweekvlees minder zoönosen zou kunnen dragen en zo dus voedselvergiftiging zou kunnen voorkomen, vanwege de gecontroleerde teelt. De industrie beweert dat haar product kan helpen voldoen aan de toenemende vraag naar vlees bij een groeiende bevolking.

De kweekvleesindustrie heeft ook veel tegenstanders. Volgens The Guardian geloven sommige dierenrechtenactivisten dat het 'een ongezonde obsessie van het eten van dieren' in stand houdt. De BBC heeft er ook op gewezen dat sommige consumenten vinden dat in het laboratorium gekweekt vlees niet zo goed smaakt als dat van vee.

De invloedrijkste tegenstander van de kweekvleesindustrie is een onderdeel van de reguliere vleesindustrie. Net als in Nederland heeft de staat Missouri in 2018 de term 'vlees' op product-etiketten gereguleerd. Die regelgeving had tot doel te voorkomen dat plantaardige en in laboratoria gekweekte bedrijven hun product 'vlees' zouden noemen. Startups van kweekvlees besloten daarop in 2019 de AMPS Innovation (Alliance for Meat, Poultry, and Seafood Innovation) op te richten.

Sommige prognoses suggereren dat de industrie met laboratoriumkweek haar vlees zou kunnen produceren voor € 16 per pond, aldus Wired. Dat is nog steeds veel duurder dan reguliere vleesproductie, hoewel het minder dan tien jaar geleden € 235.000 kostte. De CEO van SuperMeat, Ido Savir, verklaarde aan The Guardian dat de prijzen in de komende vijf jaar kunnen dalen als de industrie erin slaagt de kosten van de 'celvoeding' te verlagen.

Kweekvlees heeft nog een lange weg te gaan voordat het toetreedt tot de massale vleesmarkt. De CEO van Upside vertelde Wired dat ze verwachten te groeien zoals de elektrische auto-industrie. "De volgende fase voor ons en de industrie is het aantonen van opschaalbaarheid", zei hij. Over een paar jaar kunnen mensen misschien kweekvlees kopen en eten zonder te denken dat het een noviteit is.