Poetins bondgenoten laten hem vallen terwijl het offensief in Oekraïne doorgaat

Als leider van de Russische Federatie heeft Vladimir Poetin in de loop der tijd allerlei internationale bondgenoten verzameld. Wat ze met hem gemeen hebben? Een afkeer van de wereldorde zoals die is ingericht door de Verenigde Staten en West-Europa.

Sinds het begin van de Oekraïense invasie lijken veel van zijn vrienden Poetin echter in de steek te hebben gelaten. Lees verder om te zien wie de meest opvallende afhakers zijn geweest in deze kritieke periode voor Poetin.

De rechtse premier van Hongarije, Viktor Orbán wordt gezien als de Europese leider die het dichtst bij Poetin staat. Orbán heeft zich echter bij de rest van de EU-landen gevoegd om de militaire actie van Rusland in Oekraïne te veroordelen.

"Hongarije's standpunt is duidelijk: we staan achter Oekraïne, we staan achter de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne," zei de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjarto dagen na de invasie, zoals geciteerd door Associated Press.

Volgens een artikel van van de Financial Times op 7 maart heeft Orbán een "oostelijke opening" naar Rusland gepromoot, terwijl hij zich verzette tegen het NAVO- en EU-beleid in de regio.

De Tsjechische president Miloš Zeman is een andere pro-Poetin-Europese leider die zich na de Oekraïense invasie geroepen voelde om Poetin af te vallen.

"Rusland heeft een misdaad tegen de vrede begaan," verklaarde Zeman. Op 24 february meldde Reuters dat de Russische consulaten in Tsjechië gedwongen zouden worden om te sluiten.

De voormalige Sovjetrepubliek Kazachstan is van oudsher een bondgenoot en sterk afhankelijk van Rusland. Na de invasie heeft Kazachstan echter afstand genomen van Moskou. Er was zelfs een pro-Oekraïense protestactie toegestaan in Almaty, de grootste stad van het land.

Daarnaast wees het land volgens NBC News een verzoek af om zijn troepen bij de Russische legereenheden in Oekraïne te voegen.

(Afgebeeld: Vladimir Poetin met de Kazachse president Nursultan Nazarbayev in 2018).

Turkije, een lid van de NAVO dat diepe economische banden met Rusland deelt, heeft zijn best gedaan om een middenweg tussen de twee te behouden.

Aan de ene kant is Turkije door Al Jazeera beschreven als een "heiligdom voor anti-oorlogs-Russen". Hier zie je een pro-Oekraïens protest op 5 maart in Istanbul.

Aan de andere kant heeft het land geweigerd sancties op te leggen of zijn luchtruim te sluiten. De unieke positie van Turkije heeft ervoor gezorgd dat zijn regering heeft gefunctioneerd als een soort bemiddelaar tussen Moskou en Kyiv.

India bevindt zich in een vergelijkbare situatie als die van Turkije. New Delhi en Moskou hebben van oudsher goede betrekkingen, waarbij ze deels verenigd zijn in een zekere vijandschap met China. Deze animositeit ten opzichte van China is blijven bloeien onder Vladimir Poetin en de Indiase premier Narendra Modi.

India onthield zich van stemming in een VN-resolutie van 2 maart waarin de invasie van Oekraïne werd veroordeel. Daarnaast blijft het land de grootste klant van Rusland als het gaat om wapens.

Toch nam Modi in februari contact op met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Hij bood aan om "op wat voor manier dan ook bij te dragen aan de vredesinspanning." Dat kan vanalles zijn.

Elders hebben de voormalige bondgenoten van Poetin geprobeerd hun verliezen te beperken en in de pas te lopen. Ze veroordelen de Oekraïense invasie maar, zoals de Braziliaanse rechtse president Jair Bolsonaro bijvoorbeeld zegt, ze willen over het algemeen "neutraal" blijven, aldus de Deutsche Welle.

Deutsche Welle wijst erop dat Bolsonaro een paar dagen voor de invasie nog bij Poetin op bezoek was geweest, wat zijn positie ten opzichte van de oorlog ongemakkelijk maakt. Bolsonaro's vice-president Hamilton Mourão is echter sterker in zijn veroordeling van de invasie geweest en heeft opgeroepen tot militaire steun aan Kyiv.

De Argentijnse president Alberto Fernández, die volgens France24 in het begin van februari zijn land nog aan Poetin had aangeboden als "de poort van Rusland naar Latijns-Amerika," heeft net als Brazilië uiteindelijk meegestemd in de VN-motie van 2 maart om de Russische invasie van Oekraïne te veroordelen.

Ondertussen prees de voormalige Amerikaanse president Donald Trump de tactiek van Poetin aan het begin van de invasie. In de radioshow van Buck Sexton en Clay Travis noemde hij deze strategie 'geniaal' en Poetin 'slim.'

Trump heeft sindsdien geprobeerd een beetje terug te krabbelen, met het argument in 'The Sean Hannity Show' dat "dit niet dezelfde Poetin lijkt te zijn waar ik mee te maken had."

Ondanks alle kansen die de Fox News TV-presentator de voormalige president gaf om Poetin te bekritiseren, zei Trump niets anders dan dat hij "goed kan opschieten" met Poetin, net als met China's Xi Jinping en Noord-Korea's Kim Jong-un.

Fox News-commentator Tucker Carlson, de presentator van het meest bekeken kabelnieuwsprogramma in de Verenigde Staten, vroeg in november 2019: "Waarom zou ik me zorgen maken als er een oorlog is tussen Oekraïne en Rusland? En waarom zou ik niet voor Rusland kiezen?"

Een paar dagen voor de Oekraïense invasie zette hij vraagtekens bij de retoriek die Poetin afschilderde als een slechterik. "Heeft Poetin mij ooit een racist genoemd? Heeft hij gedreigd mij te laten ontslaan omdat ik het niet met hem eens ben?" vroeg Carlson tijdens zijn show. Oftwel, de 'woke-brigade' zijn de echte vijanden volgens Carlson.

Sinds het begin van de oorlog hebben zowel Carlson als anderen bij Fox News geprobeerd om toch maar afstand te nemen van hun gebruikelijke, pro-Russische, redactionele lijn. Ondanks hun pogingen prees de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov Fox News als "een [goed] alternatief" voor de reguliere media, aldus The Guardian.

Het grootste raadsel blijft echter China en diens president Xi Jinping. De Chinese leider noemde Poetin in het verleden 'zijn beste vriend' en beiden hebben elkaar vaak gesteund in het internationale landschap.

Volgens de New York Times zou China aan Rusland gevraagd hebben om de Oekraïense invasie uit te stellen tot na de Olympische Winterspelen in Peking. De Spelen van 2022 duurden tot zondag 20 februari.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft geprobeerd China te waarschuwen voor sancties als het Rusland helpt bij zijn militaire operatie in Oekraïne. Misschien is het daarom dat Peking tot dusver zoveel mogelijk neutraal blijft.