Poetins nucleaire dreiging brengt 'Doemdagklok' steeds dichter bij Armageddon

Het einde van de wereld komt om middernacht

COVID-19, de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en nucleaire dreigingen

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne stelt de nucleaire orde op de proef

Wetenschappers van het Manhattan Project startten de klok

In 1947 waren we verder af van het Armageddon

1991: we waren nooit verder verwijderd van een ramp

Iron Maiden verwijst in een van hun nummers naar deze angstaanjagende klok

Is het op scherp zetten van de mensheid nutteloos?

Laten we de wijzers van de klok terugdraaien

Dichter bij het einde van de wereld

Het Bulletin van Atoomwetenschappers kondigde op 24 januari 2023 aan dat het de metaforische 'Doemdagklok' dichter dan ooit bij middernacht ziet staan; het hypothetische uur van het Armageddon.

De Doemdagklok

Met dit symbool meet de groep wetenschappers al meer dan 70 jaar reële en existentiële dreigingen voor de mensheid.

Het einde van de wereld komt om middernacht

"De bedoeling van de klok is te bepalen waar de mensheid staat, en of we veiliger [dan voorheen] zijn of een groter risico lopen," zei dr. Rachel Bronson, voorzitter en algemeen directeur van het bulletin. "En als we de klok dichter bij middernacht zetten, sturen we een boodschap dat de situatie nijpender wordt."

COVID-19, de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en nucleaire dreigingen

Dit jaar hebben de aanhoudende COVID-19-pandemie, de inval van Rusland in Oekraïne en de nauwelijks verholen dreiging van de Russische president Vladimir Poetin om kernwapens in te zetten in het conflict de wereldwijde dreiging voor de mensheid verhoogd, aldus de groep.

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne stelt de nucleaire orde op de proef

"Zelf als het gebruik van nucleaire wapens afgewend wordt in Oekraïne, heeft de oorlog de nucleaire orde, het systeem van overeenkomsten en afspraken dat gedurende zes decennia was opgebouwd om de gevaren van kernwapens te beperken, op de proef gesteld", aldus dr. Steven Fetter, een expert op het gebied van nucleaire dreigingen.

Te dicht bij middernacht

In een tekst die in 2002 werd uitgegeven door de verantwoordelijken voor de Doemdagklok, staat: "Als de klok 100 seconden voor middernacht aangeeft, worden we allemaal bedreigd. Het moment is gevaarlijk en onhoudbaar, en nu is de tijd om te handelen."

Foto: Ryanicus Girraficus/ Commons Wikimedia

Niet enkel nucleair gevaar

De Doemdagklok ontstond in 1947 om het gevaar in te schatten van een nucleaire ramp. De berekening omvat nu echter ook bedreigingen zoals klimaatverandering of pandemieën.

Wetenschappers van het Manhattan Project startten de klok

Het waren wetenschappers die deelnamen aan het zogenaamde Manhattan Project (een onderzoek naar de atoombom dat begon tijdens de Tweede Wereldoorlog) die de Doemdagklok opgestart hebben door de vernietigingscapaciteit te onderzoeken van de kernexplosies van Hiroshima en Nagasaki.

In 1947 waren we verder af van het Armageddon

Toen de klok in 1947 op tijd werd gezet, waren er nog zeven minuten te gaan tot middernacht, wat het einde van de wereld symboliseert.

1991: we waren nooit verder verwijderd van een ramp

De val van de Berlijnse muur zorgde voor optimisme onder atoomgeleerden die de klok instelden, en in 1991 was het 17 minuten na middernacht, een record dat niet meer is herhaald.

Maar toen brak de oorlog in Irak uit

Maar datzelfde jaar (1991) brak er oorlog uit in Irak en het voormalige Joegoslavië, en daarmee vervloog de droom van een wereld in vrede.

Iron Maiden verwijst in een van hun nummers naar deze angstaanjagende klok

De Angelsaksische popcultuur staat bol van de verwijzingen naar de Doemdagklok die om twaalf uur 's nachts het einde van de wereld aangeeft. Het Iron Maiden-nummer 'Two minutes to midnight' is daar een goed voorbeeld van.

Ze komt voor in 'Russians' van Sting

De Doemdagklok komt ook voor in het begin van de videoclip van het nummer 'Russians' van Sting, uitgebracht in 1985, toen de Koude Oorlog de wereld nog in zijn greep hield.

Een pessimistische tik-tak

Onder de aanhangers van deze Doemdagklok zijn er velen die neigen naar bitter pessimisme. "Wat de Doemdagklok ons leert, is dat ons vermogen om met dergelijke crisissen om te gaan waarschijnlijk slechter is dan ooit", schreef onderzoeker SJ Beard in 2022 voor de BBC.

Een demobilisatiemechanisme

Misschien zijn er daarom mensen die geloven dat hulpmiddelen zoals de Doemdagklok, in plaats van bewust te maken, demobiliseren: als de catastrofe onvermijdelijk is, is het beter om er niet aan te denken.

Foto: Elisa Ventur/Unsplash

Is het op scherp zetten van de mensheid nutteloos?

In het Wikipedia-artikel over de Doemdagklok staat een interessant citaat met kritiek op het apparaat: "Alex Barasch stelt in Slate dat 'de mensheid op permanent en algemeen hoog alarm zetten niet nuttig is als het om politiek of wetenschap gaat'".

Foto: Sincerely Media / Unsplash

Een angstcultuur opbouwen

De Doemdagklok kan een bepaalde angstcultuur in de hand werken die zijn hoogtepunt kende in de Koude Oorlog en terugkeerde na de uitbraak van ziekten, klimaatverandering en grootschalige gewapende conflicten waarmee de 21e eeuw te kampen heeft.

Laten we de wijzers van de klok terugdraaien

Het doel is in ieder geval vrede, nucleaire ontwapening en de strijd tegen de klimaatcrisis.

Foto: Alexandru Vicol/Unsplash

Laten we inzetten op de toekomst

Inzetten op de toekomst is een noodzaak, en we kunnen de toekomst niet veranderen als we ons niet bewust zijn van de problemen die ze bedreigen.

Foto: Javier Allegue Barros / Unsplash