Russische dienstplichtontduikers: welke landen nemen ze op?

Nadat Vladimir Poetin zijn burgers liet schrikken door de eerste mobilisatie met dienstplicht sinds de Tweede Wereldoorlog aan te kondigen, schoten de prijzen voor internationale vluchten vanuit Rusland omhoog.

Het besluit van het Kremlin leidde tot een stormloop onder mannen van militaire leeftijd om het land te verlaten.

Terwijl sommige echtgenoten, broers en zonen emotioneel afscheid van hun familie nemen voordat ze in Oekraïne gaan vechten, proberen anderen een manier te vinden om Rusland te verlaten.

De stroom dienstplichtontduikers is inmiddels verdund, omdat de Russische staat meer beperkingen heeft opgelegd. Ook zijn er minder toevluchtsoorden over om uit te kiezen.

De vijf EU-landen met grenzen aan Rusland hebben al aangegeven dat ze geen Russen meer op toeristenvisa binnen zouden laten. Het gaat om Estland, Letland en Litouwen, Polen en Finland.

Finland was het laatste land dat open bleef, tot 24 september, maar toen kondigde ook dat land beperkingen aan om de golf van Russen aan de grens tegen te houden.

Finland verklaarde echter dat het nog steeds "belangrijk is ervoor te zorgen dat mensen op humanitaire gronden kunnen binnenkomen." Dat wil zeggen, Russen die vluchten voor politieke vervolging of mensenrechtenschendingen kunnen in Finland nog altijd een visum aanvragen.

Vluchten voor de dienstplicht ziet Finland echter niet als een reden om asiel aan te vragen. Voorlopig niet, althans.

De woordvoerder van de Europese Commissie voor binnenlandse zaken, Anitta Hipper, zei dat er overleg zou komen over de mogelijke afgifte van humanitaire visa aan Russen die op de vlucht zijn voor Poetins mobilisatie.

Velen verlieten het land met de auto, waardoor er enorme rijen aan de Georgische grens ontstonden. Wachttijden voor de grensovergang waren ten minste 12 uur. Georgië is een land waarvoor Russen geen reisvisum nodig hebben.

Volgens de New York Times stonden er op de dag na de aankondiging van de mobilisatie zelfs 2.300 auto's in de rij om Georgië binnen te komen.

Rechtstreekse vluchten van Moskou naar Istanbul, Jerevan, Tasjkent en Bakoe, de hoofdsteden van de landen waar Russen visumvrij binnen kunnen komen, waren na een week uitverkocht, terwijl de goedkoopste enkele vlucht van Moskou naar Dubai ongeveer 370.000 roebel kostte - ofwel, meer dan 6.100 euro.

Douaniers op Russische luchthavens zijn naar verluidt begonnen met het ondervragen van vertrekkende mannelijke passagiers. Ze zouden hen vragen stellen over hun militaire dienststatus en controleren of ze wel een retourticket hebben gekocht.

Sommige Russische steden hebben een treinverbinding naar Kazachstan. Een 28-jarige man vertelde The Guardian dat ongeveer 80% van de mensen aan boord van de trein Russische mannen van 20-45 jaar waren.

Afbeelding: David Becker / Unsplash

Sinds 21 september zijn er alleen al in Kazachstan zo'n 100.000 Russische burgers binnengekomen. Dat meldde de migratieafdeling van het Kazachse ministerie van Binnenlandse Zaken.

De angst onder de achterblijvers groeit. Volgens de onafhankelijke website Novaya Gazeta Europe, die zich baseert op regeringsbronnen, kan het ministerie een miljoen personen oproepen voor de dienstplicht. Dat is veel meer dan de 300.000 die minister Sjojgoe van Defensie eerder had aangekondigd.

Hoewel de meerderheid van de Russen die het land ontvluchten mannen zijn, heeft een aantal vrouwen ook besloten te vertrekken. Het gaat voornamelijk om medici. Er waren namelijk berichten naar buiten gekomen dat Rusland van plan was om dokters en verplegers naar het front op te roepen.

Ondertussen zien waarnemers ook veel mannen met hun families vluchten - inclusief vrouwen en kinderen. "We zien een grotere uittocht dan toen de oorlog begon," meldt Ira Lobanovskaya van de organisatie 'Guide to the free World.' Deze NGO helpt Russen die tegen de oorlog zijn en het land om die reden willen verlaten.