Tomatengriep: wat is dat, en hoe treft het jonge kinderen?

Een uitbraak van een virale infectie die tomatengriep wordt genoemd en die in mei voor het eerst werd ontdekt bij kinderen in de Zuid-Indiase deelstaat Kerala, heeft zich verspreid naar drie andere staten: Tamil Nadu, Haryana en Odisha. Moeten we ons zorgen maken over deze voorheen onbekende ziekte?

Tot dusver zijn er 100 gevallen geweest van kinderen onder de vijf jaar. Volgens een artikel in de Lancet Respiratory Medicine werd het eerste geval op 6 mei vastgesteld.

De symptomen van tomatengriep zijn onder meer een hoge temperatuur, intense gewrichtspijn en pijnlijke rode blaren.

De uitleg is even simpel als pijnlijk: De rode blaren kunnen net zo groot worden als een tomaat, vandaar de naam tomatengriep.

Er zijn tot nu toe geen meldingen geweest van ernstige ziekte of overlijden. Tomatengriep is meestal mild en verdwijnt vanzelf binnen ongeveer een week.

Ook al duurt de griep maar een week zonder behandeling, toch worden pijnstillers aanbevolen omdat het erg pijnlijk kan zijn.

Afbeelding: Brett Jordan / Unsplash

Zoals bij andere veelvoorkomende kinderziekten is tomatengriep zeer besmettelijk en wordt het virus verspreid via de ontlasting of via vloeistof op oppervlakten. Ouders van kinderen met tomatengriep wordt aangeraden om ze in de eerste vijf dagen na het begin van de symptomen thuis te houden van school of het kinderdagverblijf.

Sommige patiënten krijgen zweren in de mond, waardoor het moeilijk is om te slikken. Om die reden kan uitdroging een probleem zijn bij kleine kinderen. In zeer zeldzame gevallen kan de patiënt virale meningitis ontwikkelen, maar tot nu toe zijn daar in India geen gevallen van gemeld na tomatengriep.

Artsen die op verschillende plekken in de wereld kinderen met tomatengriep hebben behandeld, wisten in eerste instantie niet wat de ziekte veroorzaakte. De koorts, pijntjes en kwalen die ermee gepaard gaan, kunnen het gevolg zijn van een aantal infecties. Men speculeerde dat ze het gevolg waren van virussen die overgedragen worden door muggen, zoals dengue en chikungunya.

De uitslag die de kinderen hadden, herleidden artsen in eerste instantie tot een mogelijke combinatie tussen de door muggen veroorzaakte virussen en Covid of apenpokken. Ze dachten dat kinderen anders reageerden op infecties nadat ze Covid hadden gehad. 

Het mysterie werd opgelost na het testen van twee kinderen in het VK die vermoedelijke symptomen van tomatengriep ontwikkelden na terugkeer van een gezinsvakantie in Kerala. Uit de laboratoriumresultaten bleek dat ze met een enterovirus (coxsackie A16) waren besmet.

Coxsackie A16 veroorzaakt hand-, mond- en klauwzeer (HFMD). Het wordt zo genoemd omdat de patiënt blaren krijgt op de handpalmen, voetzolen en in de mond .

Het lijkt er dus op dat tomatengriep eigenlijk HFMD (hand-, mond- en klauwzeer) is. Maar er is wel een verschil. De grote, op tomaten lijkende uitslag is niet typerend voor HFMD.

Dat de vlekken er anders genoeg uitzien om de ziekte een nieuwe naam te geven, kan te maken hebben met de pandemie. Covid verandert de verschijnselen die mensen in latere ziekten oplopen. 

"Virussen doen vreemde dingen sinds het begin van de Covid - pandemie," schrijft een wetenschapper in The Conversation. "Bijvoorbeeld : seizoensgebonden wintervirussen verspreidden zich in de zomer van 2020, en tot 2022 waren er bij uitbraken van apenpokken buiten Afrika slechts een klein aantal mensen betrokken."

De tomaatachtige uitslag kan verschillende oorzaken hebben. Daarom is het belangrijk om de besmette kinderen goed te testen op de oorzaak van hun blaren. 

Het is echter belangrijk om te vermelden dat er sinds begin mei minder dan 100 gevallen van tomatengriep zijn vastgesteld. Dat betekent dat de uitbraak waarschijnlijk onder controle is. Toch is het goed om alert te blijven, vooral als families met jonge kinderen in India op vakantie zijn geweest.