Van 32 miljard naar nul: de spectaculaire val van een cryptoschurk

Dit is de man achter de FTX Crypto Exchange: Sam Bankman-Fried. Ooit was het een van de grootste beurzen in zijn soort, maar in november stortte hij op spectaculaire wijze in. Zo'n 32 miljard dollar aan waarde werd weggevaagd en tienduizenden klanten verloren hun geld.

Hier is het volledige verhaal over wat er is gebeurd en waarom het bedrijf zo snel over de kop ging.

Op 2 november meldde crypto-nieuwswebsite CoinDesk dat het gelekte documenten had verkregen van het handelsbedrijf Alameda Research van Sam Bankman-Fried. Daaruit zou blijken dat de meeste van Alameda's miljarden aan reservefondsen bestonden uit FTT-token, de cryptomunt van FTX zelf. Alameda gebruikte deze virtuele munt als onderpand voor zijn leningen, tegen de regels in.

"Het is bijna alsof [Sam Bankman-Fried] een manier heeft gevonden om het financiële systeem te hacken," zei crypto-onderzoeker Dirty Bubble Media, "door miljarden dollars uit het niets af te drukken waartegen hij enorme bedragen kon lenen van onbekende tegenpartijen."

Het nieuws schokte handelaren. Op 6 november tweette Binance CEO Changpeng Zhao dat, "als gevolg van recente omstandigheden die aan het licht zijn gekomen," zijn bedrijf al zijn $ 580 miljoen aan FTT-munten zou "liquideren."

De gevolgen van deze stap golfden over de hele crypto-wereld. FTT zakte als een baksteen op de cryptobeurzen. Ook begonnen handelaren hun investering van de FTX-handelspagina terug te trekken, waardoor de virtuele beurs in grote problemen kwam.

Op 7 november twitterde Bankman-Fried: "Een concurrent probeert ons eronder te krijgen met valse geruchten… FTX is prima. Activa zijn prima."

Het was een vergeefse poging om de verliezen te beperken. De volgende dag kondigde FTX aan dat het met een ernstige liquiditeitscrisis te maken had. Het bedrijf benaderde Binance en Chengpeng Zhao voor hulp.

"Vanmiddag vroeg FTX om onze hulp," schreef Zhao in een tweet op 8 november, "Er is een aanzienlijke liquiditeitscrisis. Om gebruikers te beschermen, hebben we een niet-bindende [intentieverklaring] ondertekend, met de bedoeling om FTX.com volledig over te nemen."

Sam Bankman-Fried bevestigde de deal op Twitter: "We hebben overeenstemming bereikt over een strategische transactie met Binance voor FTX.com." Het was echter al te laat. De overeenkomst zou geen stand houden.

De deal werd de volgende dag alweer afgeblazen. Zhao trok zich terug nadat hij de balansen nog eens goed bestudeerd had. Hij zei dat Binance FTX niet kon redden. De omvang van de liquiditeitscrisis van FTX ging zijn vermogen te boven om te helpen.

"In het begin hoopten we de klanten van FTX te kunnen ondersteunen om liquiditeit te bieden, maar de problemen liggen buiten onze controle of ons vermogen om te helpen," zei Binance in een verklaring.

De leiders van FTX reageerden woedend. Bankman-Fried twitterde dat hij het "F'd up had, en beter had moeten doen."

De emotionele berichten veroorzaakten een van de grootste 'bankruns' in de geschiedenis van cryptocurrency. Iedereen wilde zijn eigen tegoed op de FTX-handelspagina redden. 

Van de ene op de andere dag stortte de waardering van $32 miljard dollar van FTX in. Handelaren wilden zo snel mogelijk van hun aandelen af, waardoor hun waarde minimaal werd.

Op 10 november begon FTX opnames van klanten tegen te houden. De volgende dag diende het bedrijf zijn faillissement in. Mensen die nog geld op de pagina hadden opgeslagen, waren het dus kwijt. 

Bankman-Fried werd als CEO vervangen door John J. Ray III, de man die de in ongenade gevallen energiegigant Enron halverwege de jaren 2000 door zijn lelijke faillissement had geleid.

De val van FTX had grote gevolgen voor enkele grote instellingen. Softbank Group, Sequoia Capital en The Ontario Teachers' Pension Plan lieten allemaal weten dat ze grote verliezen hadden geleden door de val van FTX. Het zou om honderden miljoenen dollars gaan. 

Sinds de ineenstorting doen er verschillende onsmakelijke geruchten over de interne werking van FTX de ronde. Bedrijfsleiders zouden naar dezelfde therapeut gaan en werknemers zouden zich ervan bewust zijn geweest dat ze de wet overtraden. 

FTX-managers zijn zelfs beschuldigd van het overboeken van miljoenen naar onbekende crypto-wallets terwijl ze van plan waren van het FTX-hoofdkantoor in de Bahama's naar Dubai of Argentinië te vluchten.

Bloomberg meldt dat Sam Bankman-Fried op 12 november werd geïnterviewd door de Bahamaanse politie en toezichthouders. Desondanks is hij tot nu toe niet gearresteerd of aangeklaagd.

Een ander gerucht is dat, te midden van alle onzekerheid en het faillissement, FTX is gehackt en beroofd van $473 tot $515 miljoen dollar.

De nieuw geïnstalleerde executive chief, John J. Ray III, heeft verklaard dat "ongeautoriseerde toegang tot bepaalde activa heeft plaatsgevonden." Hij voegde daaraan toe dat het incident wordt onderzocht in samenwerking met regelgevers en wetshandhavers.

Sam Bankman-Fried's snelle val uit de gratie kwam als een verrassing voor veel crypto-investeerders. Ze beschouwden hem als een van de weinige 'good guys' in de crypto-wereld. Zijn bedrijf redde veel cryptobedrijven in de afgelopen jaren.

Daarnaast probeerde 'SBF', zoals ze hem noemen, bij het Amerikaanse Congres de regulering van de cryptosfeer te promoten. Helaas bleek Bankman-Fried uiteindelijk zelf ook een 'cryptoschurk' te zijn.