Van genie tot terrorist: wie was de Unabomber?

Ted Kaczynski, een Amerikaanse binnenlandse terrorist, overleed in juni 2023 in de gevangenis. Hij was 81 jaar oud en had zichzelf dodelijke verwondingen toegebracht. Kaczynski, die terminale kanker had, was verantwoordelijk voor de dood van drie mensen en 23 gewonden.

Kaczynski stond bekend als de Unabomber, een bijnaam die de pers gaf naar aanleiding van de naam van de FBI voor de moordenaar: Unabom (Universities and Airlines bomber).

Ted Kaczynski pleegde een aanslag op vlucht 444 van American Airlines van Chicago naar Washington, DC. De explosie vond halverwege de vlucht plaats en verwondde 12 mensen door rookinhalatie. Hij verwondde ook de president van United Airlines bij een andere aanval.

Het meest voorkomende doelwit van de Unabomber waren universiteiten. Hij plaatste minstens negen bommen in zes onderwijsinstellingen in 15 jaar tijd - tussen 1978 en 1993.

Kaczynski richtte zich echter ook op specifieke mensen of bedrijven, zoals computerwinkels. Zo stuurde hij explosieven naar een reclameman die met Exxon had gewerkt en een lobbyist voor de houtindustrie.

De Unabomber richtte zijn aanslagen zorgvuldig op doelwitten die volgens hem de wereld van technologie vooruit hielpen en daarmee het milieu schade berokkenden.

Hij zette al zijn anti-technologische ideeën in een manifest van 35.000 woorden onder de titel "Industrial Society and Its Future", ondertekend door de 'Freedom Club', ondanks het feit dat hij de enige auteur was.

Volgens het essay dat door Penthouse en de Washington Post werd gepubliceerd, beweerde Kaczynski dat industrialisatie de mensheid had vernietigd en dat technologie de samenleving destabiliseerde.

Toen hij zijn manifest in 1995 schreef, stuurde Kaczynski een brief naar The New York Times en de Washington Post waarin hij publicatie eiste. In ruil daarvoor zou hij dan stoppen met de bomaanslagen.

Het manifest was het einde van de terreur van de Unabomber. Om hem beter te begrijpen, moeten we terug naar de tijd dat hij een geniaal kind was dat verschillende klassen oversloeg op de middelbare school.

Volgens een profielschets van The Washington Post ging Kaczynski in 1958, toen hij 16 was, met een beurs naar Harvard om wiskunde te studeren.

Een soortgelijk artikel in The Atlantic legt uit dat hij op Harvard het onderwerp was van de psychologische experimenten van Dr. Henry Murray. Vandaag de dag worden die experimenten beschouwd als ethisch onverantwoord.

Volgens het artikel gaf Murray zelf toe dat hij "heftige, ingrijpende en persoonlijk beledigende" aanvallen had gebruikt om de psychologische reacties van zijn proefpersonen te bestuderen.

Het stuk suggereert ook dat de experimenten van Murray de "twee ontwikkelingsstromen" voedden die ertoe leidden dat Kaczynski uitgroeide tot de Unabomber: zijn woede en zijn sociale overtuigingen dat het de verkeerde kant op ging met de wereld.

Desondanks studeerde Kaczynski af aan Harvard en begon hij zijn postdoctorale studie aan Michigan University, waar hij als briljant werd beschouwd door zijn professoren, volgens de Seattle Times.

Nadat hij zijn Ph.D. had behaald, accepteerde Kaczynski, op dat moment 25 jaar oud, een positie als assistent-professor aan de University of California in Berkeley. Hij werkte daar slechts twee jaar.

Volgens The Atlantic wist hij al dat hij ontslag wilde nemen voordat hij eraan begon. Hij werkte er alleen maar om te sparen voor zijn plan om naar de wildernis van Montana te verhuizen en van het land te leven.

Daar, in een hut die hij zelf had gebouwd, begon hij met zijn bomaanslagen, en met zijn bijzondere modus operandi: hij verstuurde of bezorgde enveloppen met zelfgemaakte explosieven die steeds krachtiger werden.

Volgens Associated Press was de zoektocht naar de Unabomber de langste en duurste zoektocht die de FBI ooit heeft gedaan. Hij deed er namelijk alles aan om zijn identiteit te verbergen en misleidend bewijs te plaatsen voor zijn bomaanslagen.

Zijn broer David herkende echter zijn manier van schrijven en zijn ideeën in het manifest. Met pijn in het hart tipte hij de FBI. Hierdoor kon de Unabomber uiteindelijk in 1996 gearresteerd worden.

Zijn proces is in de loop der jaren controversieel geworden. Volgens The Atlantic en Kaczynski's eigen herinneringen verzonnen zijn familie en advocaten een verhaal over geestesziekte zodat de rechtbank hem niet de doodstraf op zou leggen.