Wopke, Shakira en andere prominenten in de Pandora Papers

In oktober 2021 werden de Pandora Papers uitgegeven. Ze waren het resultaat van grootschalig onderzoek door het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) en bevatten een lijst van 600 beroemdheden en wereldleiders die hun geld hebben weggezet - of laten wegzetten - in belastingparadijzen. Media als The Washington Post, The Guardian, en Le Monde hebben de bevindingen gepubliceerd.

Het is over het algemeen niet illegaal om geld onder te brengen in een land waar je er geen belasting over hoeft te betalen. Sociaal ten opzichte van de landen waar je het geld daadwerkelijk verdiende is het echter ook niet. Laten we eens kijken welke popsterren, modellen, atleten en regeringsleiders in de Pandora Papers zijn opgedoken.

Samen met de CEO van restbank Dexia, Wouter Devriendt, heeft Paul Lembrechts aandelen gekocht in een brievenbusfirma op de Britse Maagdeneilanden. Dat blijkt uit de Pandora Papers. Hij heeft de aandelen al elf jaar in bezit en had deze dus ook toen hij de baas van de Vlaamse publieke omroep was. Lembrechts zelf zegt dat hij investeerde in het safaribedrijf van een Nederlandse kennis in Oost-Afrika en dat hij geen idee had van de constructie via de Maagdeneilanden.

De Nederlandse demissionair minister van Financiën was ook in het safaribedrijfje gestapt. Hij zegt eveneens dat hij niet wist dat zijn geïnvesteerde geld en winsten in een belastingoase werden beheerd. Als CDA-kamerlid en minister is Hoekstra vaak heel streng geweest tegenover hulpbehoevende Nederlanders of Europese landen die subsidies ontvingen. Nu zegt hij zelf dat hij zich "beter had moeten verdiepen" in de aandelen die hij kocht. Het is voor veel critici een teken van hypocrisie: voor arme mensen is er veel controle, voor rijke investeerders niet.

Hoekstra was op het moment dat hij de aandelen kocht nog geen Minister van Financiën. Hij was echter wel een kamerlid dat zich had uitgesproken tegen belastingparadijzen. Een week voordat hij Minister van Financiën werd, verkocht Hoekstra opeens zijn aandelen. De winst van enkele duizenden euro's heeft hij naar eigen zeggen (op Twitter) aan een fonds voor kankeronderzoek overgemaakt. Hoekstra benadrukt dat hij zich "volledig aan de regels gehouden" heeft, maar uit zijn acties blijkt dat hij er toch wel ethische bezwaren aan heeft zien kleven.

Het topmodel van de jaren 90 verschijnt in de Pandora Papers als begunstigde van het bedrijf 51 Red Balloons Holdings Limited, naast een trust en andere constructies die haar in staat zouden hebben gesteld de winst van haar handelsmerk op het belastingparadijs van de Britse Maagdeneilanden te parkeren.

Na de bekendmaking van de Pandora Papers heeft het model aan de Duitse media Westdeutscher Rundfunk en Süddeutsche Zeitung laten weten dat ze haar belastingen correct betaalt voor het fortuin dat ze via deze bedrijven beheert.

De Britse zanger is volgens de Pandora Papers eigenaar van een tiental op de Britse Maagdeneilanden geregistreerde bedrijven. Deze constructies helpen de popster zijn miljoeneninkomsten te beheren. David Furnish, zijn man, is voor elk bedrijf de beleidsvoerder.

Veel van Elton Johns bedrijven hebben namen zoals WAB Lion King Ltd of HST Billy Elliot Ltd, musicals waarvoor de artiest liedjes heeft gemaakt in de bioscoop en het theater.

De rijke en adellijke families achter het chemiebedrijf Solvay "zouden honderdduizenden aandelen - goed voor tientallen miljoenen euro's - herbergen in belastingparadijzen." Dat meldt de VRT op basis van de Pandora Papers. Het gaat om families die afstammen van de oprichters van Solvay of aangetrouwden die in de loop der jaren zijn ingestapt. In het netwerk zitten onder meer de families Aubertin, de Laguiche, de Selliers de Moranville en de Wangen de Gerolseck aux Vosges.

Journalist Lars Bové van De Tijd benadrukt dat deze families bewust en uitdrukkelijk de belastingen probeerden te ontwijken door het openen van brievenbusfirma's in de Maagdeneilanden en Panama. "We hebben zelfs de vertrouwelijke verslagen te pakken gekregen van de vergaderingen met hun fiscale adviseurs en vermogensbeheerders," zegt Bové. "Daarin is letterlijk sprake van belastingen die men wil ontwijken en het willen verbergen van dit vermogen."

De Colombiaanse zangeres wordt al geruime tijd onderzocht door de Spaanse belastingdienst omdat ze verschillende constructies zou hebben gebruikt om een geschatte 14,5 miljoen euro aan belasting te ontwijken of ontduiken. Volgens de krant El País is de Colombiaanse zangeres in de afgelopen jaren gewoon doorgegaan met het registeren van offshorebedrijven, ook al hield de Spaanse fiscus haar in de gaten.

Een concreet voorbeeld is Titania Management op de Britste Maagdeneilanden, waar Shakira de bestuurder en enige begunstigde is. Haar moeder, Nidia Ripoll, vergezelt de zangeres als vice-president en commercieel secretaris.

Nog een popster in de Pandora Papers. De legendarische Beatle zou in de Bahama's twee bedrijven hebben opgericht die hij gebruikte om onroerend goed te kopen, zoals een huis voor privégebruik in Los Angeles.

De Beatles-drummer zou eveneens vijf trusts hebben in Panama: drie voor levensverzekeringen met zijn kinderen als begunstigden, een vierde om zijn royalty-inkomsten te beheren en een vijfde trust voor zijn liveshows.

De Antwerpse diamantair baron Dilip Mehta en zijn zoon Vishal worden door De Tijd genoemd als enkele rijke Antwerpenaars die met ondoorzichtige constructies proberen de Belgische belastingdienst te vermijden. "Dilip Mehta zelf benadrukt echter dat hij belastingplichtig is in de Verenigde Arabische Emiraten en dat de constructies waarvan hij gebruikt maakt volledig in regel zijn met de rechtsregels die daar gelden," aldus de VRT.

De coach van Manchester City gebruikte naar verluidt een bank in Andorra om een deel van zijn fortuin veilig te stellen voor de Spaanse fiscus. Dat geld was afkomstig van zijn tijd als speler bij Al Alhi in Qatar.

Toen Guardiola jaren later coach was bij FC Barcelona, kregen hij en anderen een fiscale amnestie aangeboden van de Spaanse belastingdienst. Dat betekende dat de trainer in 2012 zijn in Andorra geparkeerde geld belastingvrij in Spanje binnen kon harken. Het ging om ongeveer een half miljoen euro.

Volgens de BBC en The Guardian heeft de voormalige Britse premier in 2017 via een offshorebedrijf een gebouw in Londen gekocht ter waarde van 7,5 miljoen euro (6,4 miljoen pond). Het bedrijf was gevestigd op de Britse Maagdeneilanden en zorgde ervoor dat hij 350.000 euro aan belastingen kon besparen.

De controversiële Franse zakenman en voormalige baas van het Internationaal Monetair Fonds verschijnt in de Pandora Papers als directeur van een in Dubai opgericht en in Marokko gevestigd bedrijf. Hij gebruikt dit bedrijf om de miljoeneninkomsten van zijn werk als internationaal adviseur te beheren, aldus Le Monde.

De Russische president wordt in de Pandora Papers gelinkt aan een een vrouw met wie hij enkele jaren geleden een speciale band zou hebben gehad. Deze vrouw, Svetlana Krivonogikh, is de eigenares van een huis naast het Casino van Monte Carlo met een prijskaartje van 3,2 miljoen euro. Het is een bedrag dat ze zelf nooit betaald zou kunnen hebben. De transactie verliep via een lege vennootschap, zo meldt de Washington Post.

De Pandora Papers verbinden Julio Iglesias met een netwerk van zo'n 20 offshorebedrijven op de Britse Maagdeneilanden. De bedrijven zouden tussen 1997 en 2016 zijn opgericht en bijna allemaal zijn gebruikt voor de aankoop van onroerend goed en luxegoederen zoals jachten. Volgens Forbes heeft Julio Iglesias een geschat vermogen van ongeveer $800 miljoen.

De koning van Jordanië wordt ook genoemd in de Pandora Papers. Hij zou via een offshorebedrijf veertien luxe panden in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten hebben gekocht. Daarmee zou hij zo'n 91 miljoen euro hebben weggezet.

Verschillende belangrijke Latijns-Amerikaanse leiders verschijnen in de Pandora Papers. De Chileense president Sebastián Piñera deed in 2010 een transactie van 138 miljoen dollar via een offshorebedrijf in een belastingparadijs. Hij zegt nu dat hij daar niet van op de hoogte was. De president van de Dominicaanse Republiek, Guillermo Lasso, heeft eveneens banden met ondernemingen in belastingparadijzen, aldus de Pandora Papers.

Twee voormalige presidenten van Colombia staan ook op de Pandora Papers-lijst. Andrés Pastrana (afbeelding) zou in 2016 in Panama een bedrijf hebben opgericht om het familievermogen te beheren. Daarnaast zou César Gaviria in 2010 eveneens een offshorebedrijf in Panama hebben opgericht, samen met zijn broers en andere partners.

De Argentijnse voetballer zou tussen 2013 en 2017 transacties van meer dan acht miljoen euro via een ondoorzichtige Panamese onderneming hebben gedaan, zo stellen de Panama Papers. Het bedrijf zou Di Maria's reclame- en andere inkomsten hebben beheerd.

De Spaanse Juan Carlos I heeft al menig schandaal op zijn naam staan en is zelfs verbannen uit zijn eigen land. Momenteel woont de vader van de koning in Abu Dhabi. De verdachte onderneming waar de krant El País naar aanleiding van de Pandora Papers over bericht, is het Saudi Hispanic Investment Fund dat de voormalige koning samen met zijn minnares Corinna Larsen runde. Het duo heeft tientallen miljoenen euro's buiten het zicht van de Spaanse fiscus weten te houden.

De Spaanse zanger registreerde in 2006 een bedrijf in Panama via een Zwitserse private bank. Tien jaar later, zo meldt El País, verscheen zijn naam ineens op de aandelencertificaten van Dartley Finance, het offshore bedrijf dat samenvalt met zijn woonadres in Panama. Voorafgaand aan de uitgave van de certificaten had het bedrijf geopereerd zonder bekend te maken wie de eigenaar was.