2024 dodelijkste jaar ooit voor hulpverleners, meldt VN

Volgens het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken (OCHA) van de VN, dat vertrouwt op de Aid Worker Security Database, is dit een recordaantal. In 2023 werden 280 hulpverleners gedood, wat al een record was in vergelijking met voorgaande jaren.

De meeste van deze arbeiders werden gedood in Gaza terwijl ze humanitaire hulp verleenden. De VN zegt dat "de meeste doden vallen onder lokale medewerkers die werken met niet-gouvernementele organisaties, VN-agentschappen en het Rode Kruis en de Rode Halve Maan."

Tijdens een persconferentie in Genève benadrukte Jens Laerke de aanhoudende oorlog in Gaza als de belangrijkste factor achter de stijgende cijfers. Hij zei dat er sinds oktober 2023 minstens 333 hulpverleners in de Gazastrook zijn gedood.

Maar Palestijns gebied is niet de enige gevaarlijke plek voor humanitaire hulpverleners. De VN zegt dat er "hoge niveaus van geweld, ontvoeringen, intimidatie en willekeurige detentie" zijn gemeld in Oekraïne, Jemen, Soedan, de Democratische Republiek Congo, Afghanistan en Zuid-Soedan.

"Hulpverleners worden in ongekende mate gedood, hun moed en menselijkheid worden beantwoord met kogels en bommen", aldus Tom Fletcher (op de foto), hoofd humanitaire hulp van de VN.

"Er is sprake van een opeenstapeling van actieve conflicten waarbij veel burgers, hulpverleners en humanitaire hulpverleners omkomen", aldus Corty. Hij gaf aan dat er in 2023 33.000 burgers zijn omgekomen in ongeveer vijftien actieve conflicten.

"We hebben in het verleden gezien, met name in het Syrische conflict, dat het doden van verzorgers vaak onderdeel is van totale oorlogsstrategieën. Artsen en verpleegkundigen worden vervolgens doelbewust gedood om de capaciteit van de gezondheidsrespons te verzwakken en de bevolking te terroriseren", legt hij uit.

"Het internationaal humanitair recht wordt over het algemeen niet gerespecteerd", klaagt Jean-François Corty bij France 24. "Tegenwoordig blijven westerse staten het Israëlische beleid steunen, dat het internationaal humanitair recht verzwakt en de humanitaire ruimte die beschermd zou moeten worden, verkleint", zegt hij.

Volgens de deskundige hangt deze situatie samen met een context van "sterke straffeloosheid" ten opzichte van krijgsheren en staatslieden die "onder druk gezet zouden moeten worden".

Hulpverleners genieten bescherming onder het internationaal humanitair recht, maar deskundigen noemen weinig precedenten waarin dergelijke zaken voor de rechter komen. Als belemmeringen worden zorgen aangehaald over de toekomstige toegang van hulporganisaties en de moeilijkheid om opzet te bewijzen.

"Staten en partijen in het conflict moeten humanitaire hulpverleners beschermen, het internationaal recht naleven, de verantwoordelijken vervolgen en een einde maken aan dit tijdperk van straffeloosheid", aldus Tom Fletcher, secretaris-generaal van OCHA.