Vuurwerk met Oud en Nieuw: overlast of gewoon een mooie traditie?

Aan het einde van het jaar laait de discussie weer op: Zou het afsteken van vuurwerk door Nederlandse burgers verboden moeten worden, of is dit een traditie die in stand gehouden moet worden?

Meer dan dertig gemeenten tonen steun voor een nationaal verbod op de verkoop, bezit en afsteken van vuurwerk meldde RTL Nieuws op 15 december 2023. Deze voorstanders, waaronder de vier grote steden - Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, geloven dat een landelijk verbod effectiever is dan verspreide lokale verboden.

Foto: Unsplash / Mio Ito

Gemeenten die zich verzetten tegen een nationaal vuurwerkverbod zien vuurwerk als een onaantastbare traditie. Binnen hun gemeenschap wordt oud en nieuw al lang gevierd met vuurwerk, waarbij veiligheid en verantwoordelijkheid centraal staan.

Foto: Unsplash / Jingda Chen

Friese gemeenten, zoals Dantumadiel en Noardeast-Fryslân, benadrukken het respect en de zelfregulering tijdens deze festiviteiten. Eveneens beschouwen Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel en Dronten vuurwerk als een essentiële traditie.

Foto: Unsplash / Ray Hennessy

De voor- en tegenstanders staan ook dit jaar dus weer lijnrecht tegenover elkaar. In de komende slides zetten we de meest gehoorde argumenten voor- en tegen het verbod op een rij.

Foto: Thomas Wolter / Pixabay

Het afsteken van vuurwerk is inmiddels een traditie geworden in Nederland. Uit I&O research onder Nederlanders blijkt dat veel mensen er een nostalgisch gevoel bij krijgen. Het was vroeger zo leuk om een hondendrol op te blazen met een rotje! Ze vinden het belangrijk om deze traditie ook aan hun kinderen door te geven.

Foto: Cozmic photos / Pixabay

Alles kan veranderen, al voelt dit voor veel mensen als een aanslag op hun eigen kindertijd. Vooral oudere mensen krijgen het idee dat hun hele kindertijd van hen wordt afgenomen. Mensen die voor een vuurwerkverbod zijn, hebben echter als tegenargument dat tradities kunnen veranderen. Dit is gebleken uit een onderzoek van het bureau MeMo2.

Er zijn veel mensen in Nederland die heel erg veel plezier beleven aan het afsteken van vuurwerk. Ze zetten het hele jaar door geld opzij om het dan op 31 december de lucht in te laten vliegen, meldt NH nieuws. Moeten we deze mensen hun jaarlijkse pleziertje afnemen?

Maar mensen kunnen ook aan andere dingen plezier beleven toch? ‘Je kunt met al dat geld veel leukere dingen doen’, is een veel gehoord argument van Nederlanders die meededen aan het onderzoek van I&O research. Anderen zeggen echter: 'Laat iedereen zelf beslissen wat ze met hun geld doen.'

En dan is er het argument van geluids- en mileu-overlast. Uit onderzoek van I&O research blijkt dat meer dan de helft van de Nederlanders overlast van vuurwerk ervaart. Dus als ze er de halve bevolking mee storen, is het voor de vuurwerkverbruikers misschien beter om een andere hobby te zoeken.

Foto: Planet Fox / Pixabay

Niet alleen mensen, maar ook honden of katten kunnen flink angstig worden van al die knallen tijdens de jaarwisseling. Veel huisdiereigenaren zien dan ook graag dat er een vuurwerkverbod komt, meldt omroep West.

Er wordt vaak gedacht dat in landen waar een vuurwerkverbod is, geen overlast voorkomt. Dat is niet helemaal waar. In Frankrijk branden ieder jaar honderden auto’s af. Dat is inmiddels een traditie geworden met Oud en Nieuw, meldt het AD. Dus ook zonder vuurwerk kan er overlast zijn.

Foto: Hush Naidoo Jade / Unsplash

De overlast zit hem vaak in het afsteken van illegaal vuurwerk, zeggen politiewoordvoerders. Dit vuurwerk is veel gevaarlijker en zorgt dankzij de harde knallen voor meer overlast. "Er zouden veel strengere regels moeten komen om dit probleem aan te pakken," zegt Paul van Musscher, politiechef van de Eenheid Den Haag aan Omroep West.

Toch laten jongeren zich nu ook al niet
afschrikken door regels en bekeuringen. Op RTL Nieuws zegt vuurwerkexpert Erik Kooijker van de Landelijke Politie: "We nemen ieder jaar weer meer illegaal vuurwerk in beslag, maar ondanks de hoge boetes en straffen, blijven mensen dit dus kopen." Hij denkt niet dat al het illegale vuurwerk uit Nederland kan worden geweerd.

Het zijn vaak kinderen en jongeren die het gaaf vinden om vuurwerk af te steken. "Vaak zien ze de gevaren hier nog niet zo goed van in," vertelt Martijntje Bakker, directeur VeiligheidNL, aan omroep Gelderland. "Dit kan heftige gevolgen hebben."

Foto: Jar155 / Pixabay

Vuurwerk is een aanslag op de gezondheid vanwege de smog die vrijkomt tijdens het afsteken. Daarnaast is het een gevaar vanwege de ongelukken die plaatsvinden bij het verkeerd hanteren van het vuurwerk. Volgens veiligheid.nl kwamen er vorig jaar 773 slachtoffers op de IC terecht dankzij het afsteken van vuurwerk.

Foto: Ben Wicks / Unsplash

Een argument tegen sommige gezondheidsrisico's van vuurwerk afsteken is dat ze voorkomen kunnen worden. Bijvoorbeeld door een vuurwerkbril te dragen, meldt RTL Nieuws.

Zou er geen middenweg kunnen zijn waardoor alle Nederlanders het fijn hebben tijdens de jaarwisseling? Lekker polderen. Daar zijn we toch goed in?

Je zou kunnen zeggen dat er nu al een middenweg is gevonden. Veel gemeenten hebben zones aangewezen waar wel en geen vuurwerk mag worden afgestoken.

Niet helemaal, want er is dan alsnog veel overlast in de zones waar wel vuurwerk wordt afgestoken. Daarnaast is de wijze waarop we nu omgaan met vuurwerk slecht voor de gezondheid, zo melden medische experts.

In andere landen wordt tijdens de jaarwisseling alleen maar professioneel vuurwerk afgestoken. Mensen komen bijeen op een centraal plein en kijken gezamenlijk naar een show. Veel Nederlanders vinden dit mooier en zouden dit in eigen land ook wel willen zien. Dat blijkt uit het onderzoek van I&O research.

Sommige mensen vinden echter dat een verbod op particulier vuurwerk een aanslag zou zijn op hun vrijheid. Ze hebben het idee dat de overheid nu al te veel bepaalt wat ze wel en niet mogen doen. Daarom is het afsteken van vuurwerk voor hen nu een principekwestie geworden, zo blijkt uit onderzoek van I&O research.

Veel mensen halen er voldoening uit als ze het vuurwerk zelf kunnen afsteken, aldus de Volkskrant. Ook maken ze zich zorgen over centrale opslag van vuurwerk als alleen nog maar overheden vuurwerkshows mogen geven. Denk maar aan de vuurwerkramp in Enschede, of de zorgen van buurtbewoners in Waalre over een vuurwerkopslagplaats bij hen in de buurt, zoals Omroep Brabant een paar jaar geleden meldde.

Met al deze voor-en tegenargumenten is Nederland er voorlopig nog niet uit. Nadat het twee jaarwisselingen verboden was vanwege de coronaviruspandemie mag iedereen hoe dan ook in 2022 gewoon weer zelf vuurwerk afsteken.

Foto: Ian Schneider / Unsplash