Waarom Poetin de oorlog niet kan winnen

Veel analisten zijn het erover eens dat, gezien de manier waarop de oorlog in Oekraïne tot nu toe is verlopen, Poetin de overwinning niet zal kunnen claimen. Hoe kan het anders dat Rusland, een grote militaire macht, niet in staat lijkt te zijn het kleine land onder leiding van Zelensky te verslaan?

De Britse professor Michael Clarke, een expert op het gebied van defensie aan King's College London, schreef op de BBC-website dat Poetin alleen "verschillende soorten nederlaag" als opties heeft.

Michael Clarke's theorie is dat recente Russische militaire successen (in Georgië, Syrië, Libië, Mali en het Krim-schiereiland) te danken waren aan twee factoren. Ten eerste kon Rusland heel snel winnen dankzij de inzet van elitetroepen (zoals op de Krim) en extreem geweld (Syrië, Libië).

In het geval van dat brutale geweld, in Syrië en Libië, had Poetin bovendien het voordeel dat de internationale gemeenschap tamelijk onverschillig was. Bij Oekraïne is dat wel anders.

Oekraïne is een te grote uitdaging voor Poetin gebleken, aldus Michael Clarke. Eerst was er de mislukte poging tot een blikseminvasie, waardoor een snelle oorlog niet meer mogelijk was. Vervolgens kwam de hele wereld kijken hoe de oorlog voortduurde.

Hoewel Rusland volgens de VN mensen- en oorlogsrecht heeft geschonden in Oekraïne, is het veel moeilijker geweest om net zo wreed te werk te gaan in deze oorlog als in Syrië. De wereld kijkt in dit geval niet de andere kant op.

Poetin speelde volgens Michael Clarke "met het gevaarlijke idee dat Rusland een 'Grote Vaderlandse Oorlog 2.0' tegemoet zou gaan met de rest van Europa." Dat is een strijd die hij niet kan winnen, in tegenstelling tot de 'eerste patriottische oorlog:' WOII.

De onmogelijkheid om deze oorlog te winnen komt voort uit een fout die analist Andrea Kendall-Taylor aan The New York Times uitlegde.

"Poetin geloofde dat hij naar Kyiv kon komen, het regime zomaar zou kunnen onthoofden, en dat het hele land dan als een kaartenhuis zou instorten," zei Andrea Kendall-Taylor.

Volgens Andrea Kendall-Taylor en andere analisten heeft Poetin de Oekraïense realiteit verkeerd geïnterpreteerd. Hij geloofde dat Zelensky een zwakke leider was die zou toegeven. En dat is niet gebeurd.

Ook is het moeilijk om een land binnen te vallen en het met geweld bezet te houden. Het kost enorm veel materieel, manschappen en energie.

In Afghanistan en Irak hebben we al kunnen zien dat een blijvende bezetting vrijwel nooit functioneert, vooral als de lokale bevolking zich blijft verzetten.

Mark Galeotti, een Britse Ruslandkenner, zegt in Politico dat Poetin zich niet langer afvraagt: "Hoe win ik?" maar dat zijn vraag u is geworden: "Hoe kan ik het beste niet verliezen?"

In de woorden van Galeotti zou Poetin "strategisch geduld" oefenen. Dat wil zeggen dat hij probeert de oorlog te rekken om te zien of de vijand wankelt.

In het eerdergenoemde Politico-artikel (getiteld 'Poetin verliest: wat nu?') waarschuwen verschillende experts voor toenemende aanvallen van Poetin op civiele doelen.

Nu het onmogelijk blijkt om met een conventionele oorlog te winnen, is Rusland bezig de Oekraïense infrastructuur te vernietigen.

Met luchtaanvallen en drones vernietigen Russische militairen belangrijke netwerken in de Oekraïense infrastructuur, waardoor het land - en andere Europese landen - geen elektriciteit meer hebben. Dat betekent mogelijk een winter zonder licht, verwarming, internet, enzovoort.

Als een kat in het nauw probeert Poetin het slagveld uit te breiden naar de infrastructuur die Europa treft.

Rusland zou bijvoorbeeld Nord Stream 2 hebben gesaboteerd. De gaspijpleiding werd onlangs opgeblazen, al is er nog geen verantwoordelijke voor de aanval aangewezen.

Daarnaast is er de dreiging van een kernoorlog. Poetins subtiele dreigementen dat hij nucleaire wapens zou kunnen gaan gebruiken heeft de NAVO vooralsnog officieel buiten het conflict gehouden.

De menselijke factor is belangrijk geweest voor de Russische tegenslag in Oekraïne. De vrijwilligers en het Oekraïense leger zijn bijzonder heldhaftig geweest.

Yuval Noah Harari, auteur van de bestseller 'Sapiens. A Brief History of Mankind,' schreef in The Guardian: "Deze oorlog zal waarschijnlijk lang duren. Het kan jaren duren. Maar de belangrijkste kwestie is al beslist."

"Oekraïners willen niet leven onder een nieuw Russisch rijk. De enige vraag die open ligt, is hoe lang het zal duren totdat deze boodschap achter de dikke muren van het Kremlin doordringt."

Hoewel de experts het erover eens zijn dat winnen in Oekraïne voor Rusland een droom is, voegen ze er ook aan toe dat Poetin zijn overgave niet zal ondertekenen. Zijn toekomst als president staat op het spel.

Een nederlaag zou het imago van Poetin bij de Russen onherstelbaar vernietigen. Ook wordt de kans in dat geval groter dat hij als een oorlogsmisdadiger wordt vervolgd.

Experts verwachten dan ook dat de oorlog door zal gaan en dat Poetin zal proberen om Oekraïne op de knieën te dwingen met kou en schaarste. Een zware winter kan daarbij ook Europa als geheel destabiliseren. Dit is, zoals analisten nu vermoeden, Poetins laatste hoop.