Wat merkt Europa van de terugkeer van Trump?

Hoewel commentatoren een nipte uitslag voorspelden, behaalden Donald Trump en de Republikeinse Partij goede resultaten bij de verkiezingen van 5 november. Ze veroverden het Witte Huis, de volksstemming, belangrijke staten, en ook de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.

Met een Congres en een Hooggerechtshof die achter hem staan, zal de inmiddels beëdigde president de vrije hand hebben om zijn beleid voort te zetten. Dit beleid kan in twee woorden worden samengevat: America First.

Europa, een langdurige bondgenoot en voornaamste handelspartner van de Verenigde Staten, zal, evenals de rest van de wereld, een plotselinge verandering in internationale relaties moeten verwachten. Wat betekent de terugkeer van Trump concreet voor het Oude Continent?

De grieven van de zakenman tegen Europa zijn oud en bekend: het continent zou profiteren van een groot handelsoverschot met de Verenigde Staten, terwijl het 'gratis' zou profiteren van de militaire bescherming die wordt geboden door de leidende macht van de wereld.

Donald Trump wil een einde maken aan deze situatie, terwijl Europa worstelt met economische stagnatie en politieke crises in zijn lidstaten. Tegelijkertijd wordt Europa door de voortdurende oorlog in Oekraïne, die zich aan zijn grenzen afspeelt, constant geconfronteerd met de Russische dreiging.

In 2023 was het handelsoverschot van de EU met de Verenigde Staten 215 miljard euro, een verdubbeling ten opzichte van het niveau in 2016, het jaar waarin Donald Trump voor het eerst werd verkozen, volgens Les Échos.

In 2023 had Duitsland een handelsoverschot van 85,8 miljard euro met de Verenigde Staten. Italië, Ierland en Zweden hadden elk een overschot van meer dan 10 miljard euro.

Tijdens zijn eerste ambtstermijn introduceerde Trump tarieven op Europees aluminium en staal. Ditmaal zou hij zich kunnen richten op de chemische en transportapparatuur sectoren, die in 2023 overschotten hadden van respectievelijk 58 miljard en 102 miljard euro.

Naast specifieke belastingen voor bepaalde sectoren, overweegt de Amerikaanse president algemene invoerrechten van 10 tot 20% op alle producten die uit Europa worden geïmporteerd. Dit is relatief minder ingrijpend vergeleken met de verwachte 60% op producten uit China.

Daarom staan Europese grootmachten voor onzekerheid en negatieve verwachtingen met betrekking tot hun activiteiten in de Verenigde Staten. Men verwacht dat vooral de Duitse auto-industrie en de Franse producenten van luxeartikelen en sterke drank zwaar getroffen zullen worden.

Volgens verschillende analyses die door Politico worden genoemd, zou protectionisme in Trump-stijl het bbp van de eurozone met 0,5 tot 1 procentpunt kunnen verlagen, met een grotere impact voor sterk exporterende landen zoals Duitsland.

Zo schatte een studie van het Duitse Economische Instituut (IW) de kosten voor de Duitse economie van het tweede presidentschap van Trump op 180 miljard euro.

Bovendien zouden de onbetaalbare douanerechten die Donald Trump op China wil toepassen, het land ertoe kunnen aanzetten zijn overschotten op Europa te dumpen, waardoor het productiepotentieel van het Oude Continent verder wordt verzwakt.

“De tarieven van Trump zullen dubbel pijnlijk zijn, niet alleen vanwege het directe effect, maar ook vanwege het indirecte effect, als China zijn export naar Europa verlegt,” vat Alicia García-Herrero, hoofdeconoom voor Azië en de Stille Oceaan bij de Natixis-bank, samen.

Een ‘taskforce’ van de Europese Unie werkt al aan vergeldingsmaatregelen die kunnen worden genomen als reactie op het geplande offensief van de Amerikaanse regering. Toch wil de EU officieel een handelsoorlog met haar partner vermijden.

Donald Trump heeft geen intentie om Europa te ontzien op militair gebied, evenmin als op economisch vlak. Hij benadrukt dat de Verenigde Staten 3,5% van hun BBP aan defensie uitgeven, wat aanzienlijk meer is dan de meeste Europese landen.

Tijdens de campagne had hij al gedreigd de NAVO-lidstaten waarvan het defensiebudget minder dan 2% van het bbp bedraagt, niet te zullen steunen in geval van externe agressie. Iets om je zorgen over te maken in de EU!

Bovendien is de mogelijkheid van een volledige terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Bondgenootschap niet uitgesloten, wat de landen die het meest zijn blootgesteld aan de Russische dreiging, zoals de Baltische staten en Finland, nog kwetsbaarder zou maken.

Eén ding is zeker: de Europese landen zullen zich onmiddellijk beginnen te herbewapenen om zichzelf autonoom te kunnen verdedigen als hun bondgenoot aan de overkant van de Atlantische Oceaan faalt.

Donald Trump beweerde maandenlang dat hij de oorlog in Oekraïne “binnen 24 uur” kon beëindigen, door Vladimir Poetin en Volodymyr Zelenski te dwingen te onderhandelen over een vredescompromis.

Een dergelijke overeenkomst zou waarschijnlijk inhouden dat Oekraïne al bezette gebieden aan Rusland moet afstaan. De onzekerheden over de afloop van het conflict blijven echter aanzienlijk, zowel voor Oekraïne als voor de rest van Europa.

De Franse president Emmanuel Macron reageerde op de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen door te beloven “te zullen werken aan een meer verenigd, sterker en soevereiner Europa”, in samenwerking met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, volgens France Info.

Kan Europa, geconfronteerd met een reeks crises en een Verenigde Staten die vastberaden is om zelfstandig te handelen, de uitdaging van een nieuw Trump-presidentschap aangaan en de existentiële bedreigingen die het tegenkomt, het hoofd bieden?

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen