De risico's van vogelgriep volgens de experts

De kans dat vogelgriep mensen op grote schaal treft, is groter dan eerder werd aangenomen en dat is een ernstig probleem voor de volksgezondheid.

Een team van Amerikaanse onderzoekers heeft ontdekt dat een minuscule mutatie voldoende zou zijn voor het vogelgriepvirus om besmettelijk te worden onder mensen, wat zou kunnen leiden tot een besmetting met een omvang die doet denken aan het coronavirus.

Dit blijkt uit een onderzoek onder leiding van het Scripps Research Institute in San Diego (Californië), dat is gepubliceerd in het tijdschrift Science.

Het onderzoek komt tot de conclusie dat de ontwikkelingen van H5N1 en soortgelijke stammen nauwlettend moeten worden gevolgd.

Voor de overdracht op mensen maakt het griepvirus namelijk gebruik van hemagglutinine dat zich hecht aan glycaanreceptoren op het oppervlak van menselijke cellen.

Bij vogels verspreidt het virus zich via glycaanreceptoren die siaalzuur bevatten, een bestanddeel dat wel aanwezig is bij vogels maar niet bij mensen. Daardoor kunnen mensen het virus niet aan elkaar overdragen.

Het onderzoek heeft nu echter aangetoond dat het virus zo zou kunnen evolueren dat het glycanen in mensen herkent, hoewel het er ook op wijst dat receptormutaties alleen niet garanderen dat het virus zich tussen mensen kan verspreiden.

Gevallen van besmetting van mensen met vogelgriep deden zich voor na meerdere mutaties. Uit het onderzoek blijkt echter dat de H5N1 2.3.4.4b-stam met één enkele mutatie van het hemagglutinine de overdracht op mensen gemakkelijker zou kunnen maken.

Voor het onderzoek gebruikten de wetenschappers melkkoeien waarbij ze de mutatie induceerden om de reikwijdte en impact te kunnen vaststellen. "Deze bevinding is een alarmbel", zei Ting-Hui Lin, een van de wetenschappers.

Het onderzoek stelt ter geruststelling vast dat er andere genetische veranderingen zouden moeten optreden voordat het virus effectief van mens tot mens zou kunnen worden overgedragen. Dit betekent echter niet dat onderzoekers precies weten op welke mutaties ze moeten letten of, vooral, hoe ze moeten reageren als dat nodig is.