Zo beschermt Poetin zichzelf: de extreme veiligheidsmaatregelen van het Kremlin

Net als veel andere autoritaire leiders meent Poetin dat hij altijd gevaar loopt en bedreigd wordt. De maatregelen die Poetin neemt om zich tegen mogelijke bedreigingen te beschermen zijn echter nogal extreem.

Sommige van Poetins veiligheidsmaatregelen grenzen aan een surrealistische mate van afscherming. Andere behelzen juist dat honderden mensen elke beweging van de onbetwiste leider van Rusland kunnen volgen. We bekijken de veiligheidsmaatregelen van Poetin eens van dichtbij.

Volgens de BBC heeft de Russische president als zijn persoonlijk surveillancenetwerk de Russische presidentiële veiligheidsdienst.

De presidentiële veiligheidsdienst maakt deel uit van de FSB (Federale Veiligheidsdienst van de Russische Federatie), die voortkomt uit de vroegere KGB, en die ook verantwoordelijk is voor de bescherming van andere vooraanstaande ambtenaren van het Kremlin.

Poetin beschikt ook over de Rosgvardia, of Nationale Garde van de Russische Federatie, die (in zekere zin) beschouwd wordt als het persoonlijke leger van de president en in 2016 door hem zelf werd opgericht.

De directeur van deze Nationale Garde is generaal Viktor Zolotov (op de foto), de voormalige lijfwacht van Vladimir Poetin. Hij heeft de leiding over zo'n 400.000 manschappen.

Deze grote hoeveelheid soldaten is niet alleen gewijd aan de bescherming van de president, maar ook aan wapenbeheersing, bestrijding van terrorisme, georganiseerde misdaad, bescherming van de openbare orde en de bescherming van belangrijke staatsvoorzieningen.

De veiligheidsdienst is, volgens de website Russia Beyond, ingedeeld in vier cirkels. De eerste bestaat uit honderden lijfwachten. Zij staan het dichtst bij de Russische president en zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week bij hem.

De tweede cirkel bestaat uit agenten in burger die, waar ze ook gaan, zich mengen onder het publiek en de aanwezige burgers.

Een derde cirkel is verantwoordelijk voor het omringen van het aanwezige publiek en moet voorkomen dat verdachte personen de veiligheidszones binnendringen.

De vierde en laatste cirkel omvat sluipschutters in de onmiddellijke omgeving van Vladimir Poetin, bijvoorbeeld op de daken van naburige gebouwen.

Veiligheidsdeskundige Mark Galeotti vertelde de BBC dat Poetin niet graag vliegt en erop staat een enorme karavaan van motorfietsen, zwarte pantserwagens en vrachtwagens met zich mee te nemen als hij reist. Dat is een bijkomende veiligheidscomplicatie, meende Galeotti.

Hoewel deze reizen over land gaan, zegt Mark Galeotti, wordt ook het luchtruim ervoor geblokkeerd. Verder wordt het verkeer stilgelegd en gaat men uiterst voorzichtig te werk bij elk punt in de route.

De zaak krijgt middeleeuwse trekjes als we het hebben over het voedsel van de Russische president.

Natuurlijk heeft Vladimir Poetin een persoonlijke voorproever, zegt Mark Galeotti. Dit proefkonijn moet alles testen dat de Russische leider eet, om te voorkomen dat het vergiftigd is.

Bovendien moeten zijn lijfwachten, voordat ze voedsel aan de Russische president serveren, eerst nagaan of er geen verdachte stappen in de bereiding zitten, zo verklaarde Ruslandkenner Stephan Hall aan de BBC.

De preventieve maatregelen stoppen daar niet. Als Poetin een reis maakt, neemt hij zijn eigen eten en drinken mee. Zelfs als er een toost uitgebracht wordt, schenkt Vladimir Poetin liever voor zichzelf een drankje uit zijn eigen fles in.

Communicatie is beperkt in de nabije omgeving van Poetin en smartphones zijn in het Kremlin verboden.

In een interview met het Russische persbureau TASS vertelde Poetin dat er alleen via een officiële, interne lijn contact gelegd kan worden met iemand binnen het Kremlin.

Volgens The Guardian wantrouwt Poetin het internet. Hij beschouwt het als een 'CIA-project'. De Russische president is nog echt een KGB-spion van binnen: hij vertrouwt de informatiesnelweg niet.

Sterker nog, Poetin heeft de Russen meermalen opgeroepen om geen Google te gebruiken voor hun zoekacties. Hij zegt dat het een hulpmiddel is van de Verenigde Staten om de interesses van de Russische bevolking in de gaten te houden.

Aan verstand van privacy-schendingen ontbreekt het hem hier (misschien) niet. Google verzamelt inderdaad gegevens over onze zoektochten op het internet. Deze zijn echter vooral van een commercieel belang voor het bedrijf dat zijn eigenaar is: Alphabet Inc., een privé-onderneming en niet de CIA.

In plaats van het internet gebruikt Poetin liever de traditionele methode: papier. "Hij begint zijn dag met drie veiligheidsbriefings. De eerste gaat over wat er in de wereld gebeurt, de tweede wat er in Rusland gebeurt, en de derde is wat er binnen de elite gebeurt. Voor hem is dit de belangrijkste informatie die zijn dag bepaalt," zei Mark Galeotti tegen de BBC.

De situatie van de Russische president is een vrijwel kloosterachtig isolement. Beperkte de pandemie de toegang tot de president al tot slechts een handjevol personen, dan heeft de aanval op Oekraïne een ontmoeting met Poetin zelfs nog moeilijker gemaakt.

De gezondheid van Poetin wordt trouwens ook behandeld als een zaak van nationale veiligheid. Wie hem wil bezoeken moet een quarantaine, een medisch onderzoek en verscheidene PCR-testen ondergaan. Vertel dat maar aan Emmanuel Macron, president van Frankrijk. Hij weigerde deze richtlijnen op te volgen haalde daarmee de woede van de Russische leider op de hals.

De beroemde foto van Macron aan een tafel van ongewone lengte was blijkbaar het gevolg van de weigering van de Fransman om de tests te ondergaan. Het gebruik van zeer lange tafels om een overdreven veiligheidsafstand te bewaren is echter sinds het uitbreken van de pandemie sowieso gebruikelijk.

Zelfs in een ontmoeting met naaste medewerkers, zoals de minister van Defensie Sergej Sjojgoe, bewaart Poetin een flinke afstand. Sommige media hebben gesuggereerd dat Covid-19 Poetin heeft geïsoleerd en hem op de rand van paranoia heeft gebracht.

De Vladimir Poetin die momenteel zijn bestaan afschermt tegen bedreigingen van buitenaf lijkt totaal niet op de man die zich vroeger voordeed als een doorgewinterde avonturier: de man die paardreed, jaagde of viste in Siberië. De zaken zijn duidelijk veranderd.