Redenen waarom Rusland toch nog een kans maakt in Oekraïne

Begin juli had Vladimir Poetin een grote mond over de oorlog in Oekraïne. Hij zei: "We zijn nog niet eens echt begonnen." De toon was optimistisch, maar sindsdien zijn toch velen beginnen te twijfelen aan de strategie van de Russische president. Op wat voor manieren zou hij toch nog gelijk kunnen krijgen?

De manier waarop het Oekraïense volk zich de eerste dagen tegen de Russische invasie verzette, onder sterk leiderschap van Zelensky, wekte de indruk dat Poetin zich verslikt had. Hij veroverde Kyiv niet en wist andere gebieden pas na weken van zware gevechten in te nemen. Zelensky won de eerste ronde maar... wat nu?

De oorlog verlengen, er een uitputtingsconflict van maken, is in het belang van een land als Rusland dat veel meer militaire middelen heeft dan Oekraïne. En dat is wat er op dit moment gaande is. De oorlog sleept zich voort zonder dat het duidelijk is of Oekraïne het nog maanden kan volhouden.

Max Hastings, een oorlogsexpert, schreef op de website van Bloomberg: "Rusland versterkt de gebieden die het bezet heeft. Ondanks verbijsterende verliezen en een laag moreel in zijn leger, heeft Poetin nog steeds een voorraad ongebruikte wapens tot zijn beschikking."

Voorlopig steunt het Westen Zelensky, maar als de oorlog voortduurt, zou die steun kunnen verslappen, denken analisten.

De situatie werd samengevat door Matthew Sussex van de Australian National University in een artikel voor The Conversation. Zijn titel: "Ruslands invasie van Oekraïne zal niet snel eindigen en Poetin rekent op de korte aandachtsspanne van het Westen."

De betrokkenheid van Europa bij Oekraïne zal op de proef worden gesteld als Rusland in de winter het gas afsnijdt voor landen als Duitsland of Hongarije. In dat geval zou de publieke opinie in deze landen geneigd kunnen zijn om liever met Poetin te onderhandelen dan ontberingen te lijden.

Uit zijn recente mobilisatie van reservisten blijkt dat Poetin bereid is soldaten naar Oekraïne te blijven sturen. De New York Times sprak onlangs van een 'Stealth Mobilization' aan de kant van de Russen: massale rekruteringen die steeds meer geld beloven aan jonge mensen voor de verdediging van het vaderland. En mocht het niet goedschiks lukken, dan wellicht kwaadschiks: met een dienstplicht.

En dan is er nog de vraag of de economische sancties tegen Rusland wel zo effectief zijn als werd aangenomen. Voorlopig blijft de Russische economie overeind.

McDonald's sloot meteen zijn 850 filialen toen de invasie begon. Ze werden door de Russische miljardair Alexander Govor overgenomen en blijven, onder een andere naam, op volle toeren draaien. Het is maar een voorbeeld van de grote binnenlandse consumptie die Rusland heeft. Daarnaast zijn er landen die de sancties niet steunen. Zij blijven Russische producten, zoals olie, kopen.

Business Insider haalde een schatting van een hoge Oekraïense regeringsfunctionaris aan die erop wees dat Rusland ongeveer € 1 miljard per dag zou verdienen aan de verkoop van zijn olie. Dat is meer dan vóór de oorlog, want de olieprijs is explosief gestegen. Het cijfer wordt vaak aangevoerd als voorbeeld van de sterkte van Rusland als exporteur van grondstoffen - ondanks de oorlog en de sancties.

Een andere aanwijzing dat de oorlog Rusland minder treft dan aanvankelijk werd gedacht, is de inflatie, die hoog is (zeer hoog zelfs: tot ruim 17%) maar voorlopig onder controle blijft. Vergelijk dat met andere landen, aangezien het inflatieprobleem wereldwijd is, en je ziet dat er in de Europese Unie al negen landen zijn die de 10% overschreden hebben.

Larry Elliott, columnist voor The Guardian, was onverbloemd in een van zijn analyses: "Rusland wint de economische oorlog, en Poetin is geen stap dichter bij het terugtrekken van troepen."

Tegen deze achtergrond zijn er steeds meer stemmen die de Westerse triomfantelijkheid bekritiseren en zeggen dat ze Rusland niet moeten onderschatten.

Toch is er ook het heldhaftige Oekraïense verzet waar we rekening mee moeten houden. De oorlog heeft een volk op de been gebracht dat door zijn samenhang en toewijding de wereld versteld heeft doen staan.

Maar is dat genoeg om een oorlog te winnen? Zelensky denkt duidelijk van niet, en daarom blijft hij aandringen tot bewapening door het Westen.

Een andere pertinente vraag is in hoeverre Poetin het gebied wil overheersen. Experts zeggen dat hij duidelijk niet van plan is om heel Oekraïne te onderwerpen, maar hij wil wel onderhandelen om het stuk van de taart te krijgen dat hij wil.

Na een vroege invasie waarbij Rusland overmoedig was en zich moest terugtrekken, volgt Poetin nu een geduldige strategie. En hij wacht op 'Generaal Winter,' die Napoleon versloeg en die Europa angst aanjaagt met het vooruitzicht op energietekorten, crises en hongersnood in Afrika.

Maar zal dat genoeg zijn om het tij voor Poetin te keren?