Zwemmers opgelet: deze amoebe wil je hersenen opeten

In 2022 gebeurde er iets eigenaardigs en akeligs in het Amerikaanse Lake Mead. Een infectie veroorzaakt door een hersenetende amoebe leidde tot de dood van een jongen.

In een persbericht van het Southern Nevada Health District melden de medewerkers dat de jongen ongeveer een week voor het begin van zijn symptomen aan de amoebe was blootgesteld in de buurt van de Hooverdam in Lake Mead.

Het South Nevada Health District gaf verder geen details vrij over de jongen of zijn dossier, maar gaf wel te kennen dat de patiënt een jongen van minder dan 18 jaar was en een inwoner van Clark County in Nevada.

"Hoewel ik het publiek wil geruststellen dat dit type infectie uiterst zeldzaam is", zei dr. Leguen van de plaatselijke gezondheidsdienst, "weet ik dat dit op dit moment geen troost biedt aan zijn familie en vrienden".

De Amerikaanse nationale gezondheidsdienst bevestigde dat de infectie werd veroorzaakt door de eencellige amoebe Naegleria fowleri, beter bekend als hersenetende amoebe.

Naegleria fowleri komt doorgaans voor in warm zoetwater, zoals in meren, rivieren en hete bronnen. Hij is de enige bekende amoebe in zijn soort die de mens besmet.

Meestal worden mensen aan Naegleria fowleri blootgesteld via water dat tijdens het zwemmen in de neus komt. Van daaruit reist de amoebe naar de hersenen, waar hij het hersenweefsel begint aan te tasten en een verwoestende infectie veroorzaakt die bekend staat als primaire amebische meningoencefalitis (PAM), een diagnose die bijna altijd dodelijk is.

Volgens cijfers van de CDC is het sterftecijfer voor mensen die door Naegleria fowleri zijn besmet meer dan 97%. In de periode van 1962 tot 2021 zijn er in de Verenigde Staten slechts vier mensen bekend die de infectie hebben overleefd.

Maar er is geen reden tot bezorgdheid. Zoals dr. Leguen in zijn toelichting tot het publiek stelde, zijn infecties van Naegleria fowleri uiterst zeldzaam.

Uit de statistieken van de CDC blijkt dat er tussen 2012 en 2021 jaarlijks tussen de nul en vijf gevallen van Naeglari fowleria werden vastgesteld.

In 28 van de 31 gevallen die in die periode werden gemeld, waren de infecties het gevolg van blootstelling aan recreatiewater, terwijl twee gevallen werden opgelopen door besmet drinkwater, en één persoon werd blootgesteld door besmet water op een glijbaan in de achtertuin.

De eerste symptomen van infectie beginnen meestal ongeveer vijf dagen na blootstelling, maar al vanaf één tot twaalf dagen na blootstelling kunnen ze zich openbaren.

Vroege symptomen zijn hoofdpijn, koorts, misselijkheid en braken, terwijl in een laat stadium van de infectie symptomen als stijve nek, verwarring, gebrek aan aandacht voor mensen en omgeving, aanvallen, hallucinaties en coma optreden.

Als de symptomen zich voordoen, verloopt de infectie snel en leidt meestal binnen vijf dagen tot de dood, hoewel het zo snel kan gaan als één dag of zo lang kan duren als achttien dagen.

Er bestaat geen simpele test voor Naegleria fowleri, maar je kunt wel preventieve maatregelen nemen om je persoonlijke risico te verkleinen. Probeer te voorkomen dat er water in je neus komt als je in warme, zoetwatermeren zwemt. Vermijd eveneens het omwoelen van resten op de bodem van meren, vijvers en rivieren. De amoebe leeft namelijk in het sediment op de bodem.